Categorie: Skepticisme

Als er twee dingen tegelijkertijd of snel na elkaar gebeuren, brengt men ze snel met elkaar in verband en is men geneigd te denken dat er een oorzaak-gevolg relatie is, terwijl dit niet zo hoeft te zijn. Dit noemen we een confirmation-bias, in het Nederlands “voorkeur voor bevestiging” genoemd . Mensen hebben een natuurlijke neiging om meer oorzakelijkheid te zien dan er echt is. Hierbij speelt mee dat we bij bijzondere ervaringen graag op zoek gaan naar een verklaring. Onderzoek laat zien dat we liever kiezen voor een onwaarschijnlijke verklaring dan voor geen verklaring, vooral als we angstig of onzeker zijn. We ontkennen dan dat het gewoon toeval kan zijn. Je kunt dan steeds meer toevalligheden gaan opmerken en ze zien als bewijs voor iets groters. De basis voor samenzweringstheorien.

Ik ben een proces technoloog gespecialiseerd in processen voor het opschonen van gassen. We spreken dan vaak van een “Gas Cleaning Plant”, afgekort GCP. Ook heb ik bij mijn vorige werkgever op een afdeling gewerkt die GCP heette (andere betekenis). Dus… toen ik in de auto op weg naar mijn werk achter deze auto zat te wachten tot het licht op groen sprong, kon ik het niet laten om snel een foto te maken. Is dit toeval? Ja dus.

Nee, het is de relectie van de lamp in een raam.

Zittende in mijn werkkamer zag ik deze condensstreep in de hemel en besloot daar een foto van te maken. Omdat ik door een raam probeerde te fotograferen had ik een probleem met de reflectie van de plafondlamp. Het lukte me niet een hoek te vinden waar deze wegviel.

Wat ik echter ook dacht was, “zo maak je dus UFO foto’s”.

Je blijft je verbazen over wat er soms je pad kruist. Dit keer de “Patafysica” oftewel de fysica van de metafysica.

De patafysica is de wetenschap van denkbeeldige oplossingen voor inexacte, onnuttige wetenschappen.

Voorbeelden zijn:

• De zijwindgevoeligheid van een optelsom
• De studie van de oppervlakte van God

“Untersuchen was ist, und nicht was behagt“

Johann Wolfgang von Goethe

Bovenstaande animatie grafiek laat op een inzichtelijke manier de globale temperatuurstijging zien waar we mee te maken hebben. Iedere keer dat ik zulk een presentatie van data zie begrijp ik steeds minder waarom er nog steeds mensen zijn die klimaatverandering ontkennen of ontkennen dat de mens hier een belangrijke rol in speelt.

In deze tijd waar we praten over verlies van privacy  door de grote dot com bedrijven zoals Facebook,  Google, Twitter, Apple, Microsoft, etc.  vergeten we wel eens de rol die de overheid in deze speelt of gespeeld heeft. De geschiedenis van het Fiscaal  nummer of SoFi nummer of BSN nummer is daar een mooi voorbeeld van.

Recentelijk toonde mij iemand een brief uit 1988 over de toekenning van het fiscaal nummer, hetzelfde nummer dat nu als BSN nummer bekend staat.

Als je na zulk een tijd weer die brief onder ogen krijgt dan is er een passage die opvalt onder het kopje “Alleen voor belastingdoeleinden”. Benadrukt wordt dat het nummer alleen voor belastingdoeleinden is en nergens ander gebruikt voor zal worden.

Het wetsvoorstel voor invoeren van het fiscaal nummer stamt uit 1984 en werd in 1985 goedgekeurd door de tweede kamer en vervolgens ook al in 1985 ingevoerd. Al in 1988 werden voorstellen ingediend om het Fiscaal nummer om te zetten in een SoFi nummer dat ook voor Sociale Zekerheids issues (bijstand’s fraude bestrijding) gebruikt kon worden. In 2007 is het SoFi nummer BSN nummer geworden.

Ik was bijna vergeten dat ik deze foto afgelopen jaar gemaakt heb. In augustus 2018 liep ik door Amsterdam en lopende door de Nieuwezijds Voorburwal viel me onderstaand naambord op. Onmiddellijk kwamen er wat herinneringen over de “Kerk van Scientology” uit de 80 en 90 jaren bovendrijven. Het sektarische gedrag, de uitbuiting van sekteleden en het gevecht dat ze met Karin Spaink hadden en verloren hebben. Kennelijk konden ze zich onderstaand pand niet meer veroorloven en zijn ze naar de Wibautstraat verhuist. Recentelijk zag ik ze onder de naam “Dianetics” met hun “detector” op de gezondheidsbeurs in Utrecht staan. Typisch zo’n club die je het idee geeft dat als mensen nog steeds met ze in zee willen gaan, na alle publiciteit en onthullingen, dat deze bedrogen willen worden.

OP 3 november 2018 heb ik het Skepsis congres “Tussen Hemel en Aarde” in Amersfoort bezocht. Het was wederom een boeiend en onderhoudend congres met vele interessante sprekers.

Ik heb tijdens de lezingen een paar zinnen opgeschreven die ik graag wilde onthouden.

• The omission of information becomes in fact a lie.
• De wereld past zich niet aan aan het leven,. Het leven past zich aan aan de wereld.
• De “Je Weet Maar Nooit” gelovers.
• Cancel all my meetings, something on the internet is wrong.
• Het geven dat het uitlezen van de QBits in een Quantumcomputer bij 10 mK plaatsvindt maakt het zeer onwaarschijnlijk dat wij op korte termijn een Quantumcomputer als desktop zullen gebruiken.
• Een Quantumcomputer kan het Travelling Sales Man probleem ook niet  oplossen.

David Hume:
A Wise man proportions his believe to his evidence.

Tijdens een podcast interview van de Economist met Steven Pinker maakte deze een opmerking waar ik me wel in kan vinden.

“It is very hard to make the argument that faith in supernatural forces could be a progressive development because the world is not governed by miracles. It is not governed by devine intervention. It is governed by the laws of nature and by human action. To the extent that our policies are driven by believes and things that do not exist they are unlikely to result in increasing human welfare.”

The Economist asks:
What grounds do we have to be optimistic about an Open Future?
A conversation with Steven Pinker
April 19th 2018