Suikerkristallen in glycerine

Ik ben al wat langer bezig met het maken van oplossingen die het mogelijk maken om het kristallisatieproces te vertragen zodat men de kristalvorming wat beter onder de microscoop kan bestuderen. Dat kan ook invloed hebben op de vorm van de kristallen.

In onderstaande foto kan men het resultaat zien van suikerkristalvorming in een water/glycerine oplossing.

De foto is gemaakt door de smartphone camera op het oculair te plaatsen.

Strandzand

De term zand, zoals de geoloog die gebruikt, heeft uitsluitend betrekking op korreltjes waarvan de afmetingen uiteenlopen van 0.063 tot 2 mm. Grotere brokjes tussen 2 en 64 mm heten grind. Fijner materiaal wordt onderverdeeld in silt (0.05 tot 0.004 mm) en in klei (kleiner dan 0.004 mm).

Zeezand bestaat uit allerlei onregelmatige korreltjes waarvan de oudste door erosie het meest zijn afgerond. Verreweg het leeuwendeel van alle korrels bestaat uit kleurloos, half doorzichtig kwarts. Andere korrels zijn wit, geelachtig en rood tot bruin: veldspaat. Donkerzwarte korrels zijn magnetische ijzeroxide of titaniumijzer. Dat zo veel zanden kwartszanden zijn komt door langdurig en herhaald transport waarbij al het andere, zachtere materiaal is opgeslepen.

Vulkanische, meer recent ontstane zanden bevatten zeer weinig kwarts, maar wel veel korrels olivijn, pyroxeen, ilmeniet en andere materialen. Organische zanden bestaan meestal uit kalkfragmenten van koralen, schelpen en mosdiertjes en komen op koraaleilanden voor.

Het zand van de Hollandse duinen is geelachtig doordat elke korrel met een dun laag ijzeroxide is bedekt. De vorming hiervan is een gevolg van de activiteit van micro-organismen en bacteriën.

Langs sommige delen van de Noord-Hollandse kust en ook op de Waddeneilanden wordt het zand fijn en helderwit: zilverzand. Dit bestaat voor bijna 100 % uit kwarts (SiO2). Het zand op de foto komt van Julianadorp en bestaat bij volledig uit kwarts.

Valse Roos van Jericho

Op een werkavond van de NGVM hebben we in 2017 de Valse Roos van Jericho (Selaginella lepidophylla) bestudeerd. De Valse Roos van Jericho is een plant die in droge toestand tientallen jaren als een verdord bolletje opgerold kan blijven liggen, maar die zich als ze in contact komt met water binnen enkele uren ontvouwt tot een redelijk groene plant met vollere bladen. Het preparaat is gekleurd met de kleurmethode van Du Jardin die een mooi genuanceerd beeld van verhoute en niet-verhoute cellen geeft.

Een meer volledige beschrijving van het experiment kan men op mijn website vinden.

Acer Aspire L3600 HDD naar SSD Upgrade

Een van de zeer oude PC’s waarvan het me maar niet lukt om afscheid van te nemen is de Acer Aspire L3600. Jaren gelden in het Vista tijdperk gekocht en nooit weggedaan om zijn compacte vorm (micro form factor). Hij is even goot als een naslagwerkje en je kunt hem wegzetten en vergeten. Het is de PC die ik gebruikte om software op te installeren waar ik even mee wilde spelen alvorens ik deze op mijn hoofdmachines installeerde., Hij is geüpgraded naar Windows 10, en dat werkt daar goed op, maar zoals te verwachten valt is de machine erg traag (Pentium Core 2 Duo).  Een van de redenen is dat er maar 2 GB aan DDR2 geheugen in zit, de andere dat er nog een klassieke HD in zit. Ik zit er over te denken om of Linux (Mint) of ChromeOS op deze machine te installeren maar alvorens ik daar mee door ga wilde ik eerst eens gaan proberen of ik deze machine niet kon versnellen door er een SSD in te installeren. Ik had nog een 128 GB SSD liggen die ik ooit uit een Lenovo laptop had gehaald door deze te upgraden naar een 256 GB SSD.

Aangezien de HDD als back-up kan dienen in het geval Dat het fout gaar heb ik eerst W10 vers laten installeren via de W10 recovery optie waarbij ik alle Apps en data heb laten verwijderen. Dat geeft je een schoon systeem. Vervolgens installeerde ik Samsungs Data Migration software om de HDD te klonen. Deze werkte, in tegenstelling tot eerdere ervaringen, echter niet. De software vraagt om een Samsung SSD om naar te klonen. Nu was de SSD wel van het fabricaat Samsung maar, schijnbaar omdat het hier om een OEM versie gaat, deze werd niet herkend. Dat liet me besluiten naar een algemeen software pakket over te schakelen. Na wat Googlen besloot ik de gratis Home versie van Macrium Reflect uit te proberen en ik kan rapporteren dat deze vlekkeloos gewerkt heeft. Na installatie van de SSD kloon in de Acer Aspire L3600 startte deze zonder problemen op. De machine is nog steeds traag maar duidelijk wat sneller geworden.

Disk Signature Collision

Na veel wikken en wegen heb ik recentelijk besloten mijn ondertussen al meer dan 10 jaar oude ASUS Desktop te vervangen. Mijn werkpaard is mijn Lenovo Yoga 2 Pro en voor trips mijn Lenovo Yoga Book maar al met al vind ik het nog altijd handig om ook een desktop te hebben o.a. om te kunnen upgraden met een grafische kaart, geheugen en harder schijf zonder direct een nieuwe PC te hoeven kopen en om mee te experimenteren (software, hardware, etc.). Een extra eis stelde ik deze keer wel en dat is dat ik geen Tower meer wilde hebben maar een Small Form Factor of nog kleiner. Ík ben geen gamer dus een workstation voldoet voor mij. Na Dell, HP en Lenovo vergeleken te hebben is voor mij de keus op de Lenovo M710e SFF gevallen met een i5 processor, 8GB RAM en een 256 GB SSD.  Deze wordt geleverd met een bedraad toetsenbord en muis, altijd handig om achter de hand te hebben. De PC werkte zo uit de doos zonder problemen.

Aangezien er een M2 connector op het moederbord aanwezig is verwachtte ik dat de SSD op deze M2 gemonteerd zou zijn maar dat bleek niet het geval te zijn, de SSD drive was gekoppeld aan de SATA connector. Ik wilde echter de opslagcapaciteit uitbreiden en heb daarom een 500 GB  Samsung EVO 970 NVMe M2 SSD drive gekocht. Een leerpunt voor mij was dat er twee M2 connector types zijn, SATA en NVMe. Op de Lenovo M710e zit een M2 NVMe connector. De kast van de M710e is zeer gemakkelijk te openen en onderdelen zijn gemakkelijk te verwijderen hetgeen de installatie van de M2 zeer snel liet verlopen. De device manager liet na opstarten zien dat de M2 drive herkend werd.

Aangezien het mijn bedoeling was de M2 drive als C drive te gebruiken en de 256 GB als data drive werd vervolgens Samsungs Magician en Data Migration software geïnstalleerd. Met de Data Migration software heb ik het OS gekloond van de SATA SSD naar de M2 SSD, een proces dat snel en soepel verliep.

Je zou dan verwachten dar als je vervolgens reboot je systeem dan opstart via de M2 drive. Dat was echter niet het geval. Nog vreemder was dat ik de M2 drive niet kon zien in Windows Explorer maar wel nog steeds in de Device Manager. Nog steeds niet ongerust zijnde bedacht ik om eerst maar de opstart volgorde in het BIOS te veranderen. De PC startte echter nog steeds van de SATA drive op en niet van de M2.

Ik bedacht vervolgens dat ik de SATA drive beter even kon loskoppelen. De PC startte nu wel vlekkeloos van de M2 drive op, hetgeen aangaf dat het klonen van de drive inderdaad vlekkeloos verlopen was. Koppelde ik vervolgens echter weer de SATA drive aan dan werd van deze drive opgestart.  Ontkoppelde ik de SATA drive, dan kon ik deze zichtbaar maken als ik deze via een SATA-USB adapter via een USB poort koppelde.

Dit werd het moment dat ik besloot om disk management op te starten. Daar was de M2 drive inderdaad zichtbaar maar er werd ook aangeven dat deze offline gehaald was vanwege een “Disk Signature Collosion”.  Dat was een signaal om eens serieus te gaan Googlen naar een oplossing.

Dan blijkt al snel dat dit probleem wel vaker voorkomt. Een van de eerste “oplossingen” lijkt een actie in in Disk Management te zijn, nl de niet-werkende disk “online” te zetten. Dan wordt de disk inderdaad herkend en kan men de file structuur verkennen. Dit is echter geen blijvende oplossing. Na een reboot staat de disk weer off-line. Een andere manier is om de disk te formatteren. Alhoewel ik dit op termijn inderdaad van plan ben is het wat mij betreft nog te vroeg voor deze actie. Ik ben een gelover in de de “Wet van Murphy” en zolang ik nog bezig ben mijn nieuwe systeem op te bouwen houd ik deze disk liever zo lang als ik nodig acht in stand als fall-back optie.

Een andere optie die besproken wordt is gaan sleutelen aan de Master Boot Record, maar dat is ook weer zulk een actie die ik net iets te ver vond gaan in dit stadium.

Uiteindelijk besloot ik daarom om de disk voorlopig even los te koppelen en door te gaan met het installeren van software op de M2 drive.

Na 1 a 2 dagen besloot ik weer een poging te wagen en koppelde de SATA drive weer aan. Tot mijn verbazing werkte het systeem zoals het hoorde te zijn. De PC start op met de M2 drive en de SATA drive is normaal zichtbaar in de Windows Explorer.

Schijnbaar is het zo dat als men software gaat installeren de disk signature veranderd waardoor er geen “collision” meer plaatsvindt.

Lissajous figuren

Ik ben al langer met elektronica experimenten en oscilloscopen bezig maar een van die experimenten die ik me nog uit mijn jeugd herinner en ik toendertijd nooit zelf heb kunnen uitvoeren, is het maken van Lissajous figuren. Een Lissajous figuur is het patroon dat ontstaat als men twee harmonische trillingen die onderling loodrecht op elkaar staan bij elkaar optelt waarbij men een twee dimensionale trilling maakt. De weg die de somtrilling beschrijft vormt een Lissajous-figuur. De vorm die het Lissajous figuur aanneemt wordt bepaald door de amplitudes en de frequenties van de afzonderlijke trillingen en het faseverschil tussen de trillingen. De figuren zijn genoemd naar J. A. Lissajous (1822-1880) die deze verkreeg door licht achtereenvolgens te laten reflecteren op twee spiegels die bevestigd waren aan twee stemvorken die haaks op elkaar stonden.

Lissajous figuren kan men ook maken met behulp van een 2-kanaals oscilloscoop en twee functiegeneratoren. Eenvoudige 1-kanaals oscilloscopen (o.a. een Velleman PCS 100) had ik al langer in mijn bezit. Ik had zelfs al een 2-kanaals USB oscilloscoop (Basic Stamp), alleen kon de software die bijgeleverd werd geen Lissajous figuren maken. Recentelijk ben ik echter in het bezit gekomen van een goedkope (Chinese) 2 kanaals USB oscilloscoop, de “RockTech BM102 50MHz 2-CH USB Analog Oscilloscope.” De bijgeleverde software maakt het mogelijk om Lissajous figuren te produceren. Een ander instrument dat ik recentelijk goedkoop op de kop getikt heb is de FG-100-DDS functie generator. Deze gecombineerd met mijn HP3311A functiegenerator heb ik gebruikt om onderstaande Lissajous figuren te maken.

Zoals met al deze goedkope Chinese apparatuur. Het is misschien niet super, maar het werkt wel en is voldoende nauwkeurig voor het type experimenten dat ik wil uitvoeren. De software van de scoop werkt onder Windows 10. Jammer genoeg is hij niet helemaal stabiel en wordt men soms gedwongen de PC uit en weer aan te zetten om weer te kunnen meten. De kans lijkt mij klein te zijn dat er nog een upgrade op de bijgeleverde software komt.

Lichtbreking

Lichtbreking is een fenomeen dat we allemaal kennen. In eerste instantie als de buiging van een lichstraal als zich deze door een ander medium gaat bewegen. Het meeste bekend is natuurlijk de regenboog waar waterdruppeltjes als een prisma gaaan fungeren. Recentelijk zag ik een mooi voorbeeld bij het betreden van een gebouw. Ergens is er een stuk glas dat als prisma fungeert waarbij dan een spectrum van zonlicht op de grond geprojecteerd wordt.

Ik heb het idee dat dit tegenwoordig, doordat we meer glas gebruiken in gebouwen vaker voorkomt dan vroeger. Ik kan me nl niet herinneren dat ik er in mijn jeugd vaak zulke licht spectra zag terwijl ik het tegenworrdig vaker lijk te zien (kan natuurlijk ook een psychologisch effect zijn de “frequency illusion“, ook wel Baader-Meinhof fenomeen genoemd).