Sublimatie is het natuurkundige verschijnsel dat bepaalde stoffen onder bepaalde omstandigheden (temperatuur) van een gasvormige toestand direct over gaan tot vaste stof of visa-versa. De vloeibare fase wordt dus overgeslagen. In onderstaande experiment gaat coffeine bij verwarming direct vanuit de vaste stof in de dampvorm over. In contact met een koud voorwerp slaat coffeïne in kristallijne vorm daarop neer. Anders stoffen die dit verschijnsel vertonene zijn bv. zwavel, jodium, kamfer, salicylzuur en benzoëzuur.
Euromex ML2000, Objectief 40x, Luckyzoom YW500 HD 5MP USB Cmos Camera Electronic Digital Eyepiece , ca. 15x, Stacked met Picolay
Gesublimeerde coffeïne kristallen uit zwarte thee, gepolariseerd lichtSublimatie opstelling
Ooit heb ik voor een schappelijke prijs een Vernier CBL Microphone Type MCA-CBL gekocht. Dit type microfoon is ontworpen voor gebruik met de oudere Texas Instrument rekenmachines (TI-82/83) in combinatie met een “CBL Cradle“. Dit ouder type probes bevat geen auto-ID en wordt dus niet automatisch door een CMA CoachLab of Vernier LabQuest herkend. Om dit probleem te omzeilen moet men de sensor uit de bibliotheek kiezen. In onderstaande experiment heb ik met het programma “Soundcard Scope“, dat ook een signaal generator bevat, een 440 Hz signaal via mijn Soundbar naar de microphoon gestuurd die gekopppeld was aan een CMA CoachLab II. De sensor die geselecteed was voor dit experiment was de CMA Microfoon 056 die data rapporteert in V. Zoals men kan zien kan men zonder problemen het signaal registreren. Volgens de documentatie rapporteer de MCA-CBL microfoon echter de druk, deze kan men zichtbaar maken door de CMA Geluidssensor 015 te selecteren. Deze presteert het beste van alle gelduidsdruk sensoren uit de CMA bibliotheek. Deze methodiek werkt ook met de Vernier LabQuest 2. waar men als sensor de Microphone kan selecteren die de “Sound Pressure” rapporteerd.
De micro:bit is een minicomputer ontworpen op initiatief van de BBC bedoeld om kinderen de basis van programmeren bij te brengen. Ik ben al langer geïnteresseerd in de micro:bit maar aangezien ik al ruim voorzien was in Arduino en Raspberry Pi heb ik voor mezelf nooit kunnen rechtvaardigen er een te kopen. De “Starter Set for micro:bit” van Fischer Technik (548884) haalde me over de streep. In onderstaande filmpje kan men de handdroger zien, een van de beschreven experimenten. Dat men apart een micro:bit moet kopen daar had ik nioet zo veel probelemen meen maa het echte nadeel van deze nogal dure experimenteerdoos is dat er geen voedingsadapter bij zit (9V, 2.5A met microstekkertje), die men nodig heeft voor de aandrijving van de motor, LED’s, etc. Ik had nog een 7.1V, 2.1 A voeding liggen met deze stekker en die werkt ook.
Bij een bezoek aan een kringloopwinkel heb ik onderstaande Pika Tokyo zakmicroscoop voor een zeer zacht prijsje gekocht. De microscoop vergroot 100x. De microscoop bevat een handige klem waarin men een zaklampje kan bevestigen om het monster bij te lichten. Ik heb mijn best gedaan om meer informatie over deze microscoop en het bedrijf te vinden maar dat is me helaas niet gelukt.
Een aktie die al wat langer op mijn lijstje stond was om mijn slimme meter te gaan uitlezen m.b.v. een Raspberry Pi. Na het lezen van een artikel hierover in Computer Totaal besloot ik nu eindelijk de daad bij het woord te voeren. Ik had nog een wat oudere 1GB Raspberry Pi liggen die ik mooi voor dit project kon gebruiken. De benodige slimme meter uitlees kabel heb ik voor € 19.95 bij SOS Solutions besteld en die was binnen 2 dagen in huis. Bij ZTAZ heb ik de benodigde image (4GB versie) gedownload en op een 8 GB USB kaart geinstalleerd. De USB kaart in de Raspberry Pi geplaatst, De Raspberry Pi in de meterkast geplaatst, netwerk kabel naar switch, de aangesloten slimme meter kabel in een USB poort en na het aansluiten van de voedingskabel startte het systeem zonder problemen op. Door http://p1mon in de browser van een computer binnen je netwerk in te typen kun je de data die door de slimme meter verstuurd wordt uitlezen. Al met al een zeer gemakkelijk uit te voeren experiment.
In een Make tijdschrift heb ik hier ooit eens over gelezen en het concept heeft me altijd geïntrigeerd. Elektronisch onderdelen gesoldeerd in een stevig doorzichtig plastic blokje. De blokjes klik je aan elkaar om een elektronisch circuit te maken. Recentelijk kwam ik op Marktplaats een C en D doos van Bloc-Tronic tegen en ik kon (wederom) de verleiding niet weerstaan om deze te kopen. Zoals te zien is in onderstaande foto is het inderdaad erg gemakkelijk een circuit op te bouwen op deze manier. In dit geval een lichtmeter. Wat ik verrassend vind is hoe weinig informatie er te vinden is over deze set. In Japan en Duitsland worden soortgelijke sets nog aangeboden maar de informatie die op Google te vinden is, is erg beperkt (flickr, Life After Coffee).
De steentjes zijn erg robuust en een opgebouwd circuit is dus ook erg robuust. Naast de C en D kit heb ik nog wat extra blokken alsmede lege blokken verkregen. In die lege blokken kan men weer zelf onderdelen plaatsen. Al met al begrijp je niet goed waarom deze blokken verdwenen zijn. Misschien iets te duur? Ik heb geen aankoopprijs kunnen vinden.
Bij een bezoek aan Barnes & Nobles in New Orleans kwam ik de experimenteer kit “Tiny Science” tegen die ik onmiddellijk gekocht heb. Echt iets wat mij aanspreekt. Een miniatuurlaboratorium in een klein kistje, uitgerust met balans, gewichten (3 x 1 g), erlenmeyer, reageerbuizen, spatel, pipet, bekerglas, maatglas, vergrootglas, trechter, liniaal en handboekje. Dit alles natuurlijk in het miniatuur. Gemaakt voor kinderen en daarom zijn de onderdelen van plastic gemaakt hetgeen het gebruik beperkt. Het handboekje beschrijft 20 experimenten. Een van die experimenten is hierbeneden weergegeven.
Tiny Science
Neem een theezakje (zwarte thee) en maak wat thee in warm water. Neem het reageerbuisrekje met reageerbuisjes. Plaats m.b.v. de spatel 2 spatelpunten bakpoeder in de linkerbuis. Vul de rechterbuis voor ca. 1/3de met azijnzuur. De middelste buis is de blanco. Vul de reageerbuizen vervolgens met thee. Meng het bakpoeder en de thee m.b.v. een tandenstoker. Observeer.
Experiment 6
In thee zit een chemische stof thearubigine die samen met het zuur of de base een reactie gaan vormen. Thee kan dus gebruikt worden om zuren en base aan te tonen. In een zuur milieu wordt thee geel en in een basisch milieu wordt thee donkerbruin.
Zoals meerdere bijdrages op dit gebied in dit blog aantonen ben ik in het
algemeen zeer tevreden met de aankoop van mijn Dino Lite AM4815ZT digitale microscoop. Op zich ben ik ook tevreden
over de bijgeleverde DinoCapture software, alhoewel deze langzamerhand een beetje
verouderd begint over te komen en dus een goede refresh kan gebruiken.
Daarnaast is er
echter een gebruikerservaring die ik als irriterend wil aanmerken.
Mijn meeneem PC
is tegenwoordig een MS Surface Pro (#5, 2017 versie). Deze neem ik altijd mee, uiteraard ook
naar werkgroep avonden van de NGVM en de GEA Werkgroep Zand. Wat mij betreft ideaal voor dit soort werk en
ook handig om de Dino-Lite eraan te koppelen. Soms wil je ook wat grotere
objecten bekijken en vastleggen en dan is de EDOF (auto stacking) mode van de
Dino-Lite ontzettend handig.
Gedurende een
paar maanden had ik echter het probleem dat als ik mijn muispointer op de EDOF
selectie plaatste en klikte. Normaliter worden er dan een aantal foto’s op
verschillende hoogtes gemaakt en vervolgens samengevoegd. Door te scrollen en
vervolgens te selecteren kun je op handmatige modus (MANUAL) overschakelen.
Alleen, … dat werkte dus niet. Wat ik ook deed, op zijn best maakte de
Dino-Lite alleen maar een enkele foto. Wat dan ontzettend knullig is van de
DinoCapture software, is dat je met de rechtermuisknop niet alsnog deze modus
kunt selecteren. Vervolgens ga je dan
maar voor de zekerheid de software updaten.
Als dat niet werkt test je de software op een andere machine waar je dan
geen problemen blijkt te hebben. Uiteindelijk besluit je om contact op te nemen
met Dino-Lite om te vragen of zij misschien een oplossing hebben. Dan blijkt
Dino-Lite weer zo’n “service tot de deur” bedrijf te zijn. Je krijgt geen enkele reactie.
Je accepteert dan maar het probleem en leert er mee te leven. Recentelijk echter, na een Microsoft W10 update, was het probleem opeens verdwenen, hetgeen suggereert dat het een “uniek” Microsoft Surface Pro probleem was. Desalniettemin laat deze ervaring met Dino-Lite op meerdere gebieden een wrange smaak achter.
Digitale microscopen zijn heel leuke dingen om mee te spelen en objecten microscopisch te onderzoeken. Ze hebben echter een groot nadeel en dat is dat de in de kop ingebouwde verlichting vaak veel reflecties en schitteringen veroorzaakt. Een van de manieren om de schitteringen te verminderen is m.b.v. een polarisatiefilter. Deze zitten ingebouwd in de Dino-Lite USB microscopen maar dus niet in mijn Celestron USB microscoop. Polarisatiefilters worden ook bij camera fotografie gebruikt en een dergelijk filter heb ik ooit eens bij een kringloopwinkel op de kop getikt. Deze past nagenoeg perfect op de onderkant van de microscoop. Het resultaat kan men zien in onderstaande compilatiefoto waar een oxaalzuurkristal bekeken wordt zonder en met polarisatiefilter.
Als microscopie een van je hobby’s is dan maak je regelmatig preparaten, bij voorkeur zeer platte zodat je cellen goed kunt zien. Nu zijn er ook iets dikkere preparaten die je bv met een stereomicroscoop wilt bekijken en die je ook wilt bewaren. Een manier om daar een preparaathouder van te maken is m.b.v. platte o-ringen die men in elke doe-het-zelf winkel kan kopen. Lijm deze m.b.v. contactlijm vast in het midden van een objectglaasje. Plaats het te bewaren en te bestuderen materiaal binnen de o-ring en lijm vervolgens een dekglaasje vast op de o-ring.
