Categorie: Microscopie

Guide to Microlife

Op mijn website Thuis Experimenteren heb ik regelmatig melding gemaakt dat ik lid ben van de microscoopverenging NGVM. Bij de microscoopvereniging hebben we regelmatig werkavonden. Op die werkavonden wordt een onderwerp microscopisch verder uitgelicht waaronder monsters zeewater maar ook monsters uit beken, vennen en plassen. Daar vind je dan heel wat levende beestjes in en met wat begeleiding kan het dan redelijk goed lukken om deze te identificeren.  Er is wel literatuur te vinden die je hierbij kan helpen maar eigenlijk zijn dit bijna altijd boeken geschikt voor de meer ervaren microscopist. Ik was dus al een tijdje op zoek naar een boek dat een hulpmiddel kon zijn voor identificatie van microscopisch leven voor de beginnende microscopist. Ik denk dat het boek – Guide to Microlife – een goed hulpmiddel is.

Het boek opent met een uitleg over hoe deze gids gebruikt moet worden.  Vervolgens worden de verschillende habitats  behandeld waar men microleven kan vinden zoals je omgeving thuis, bodem, tuin en bos, de laagjes die men kan zien drijven op stilstaand water, plassen, vennen, meren en rivieren. De bulk van het boek is echter een catalogus van organismen die men onder de microscoop kan vinden gerangschikt in 4 hoofdrubrieken nl bacteriën, schimmels, protisten en microdieren.  Dit alles wordt toegelicht met mooie foto’s en tekeningen. Misschien dat je met deze catalogus niet alles dat je onder de microscoop ziet kunt duiden maar het zal je wel in de goede richting brengen.

Enkele pagina’s worden gewijd aan onderzoeksprojecten die men als microscopist zou kunnen uitvoeren. Een voorbeeld is de vraag of knoflook inderdaad bacteriën kan doden.

In het boek zitten ook 6 appendices die o.a.  meer algemene informatie behandelen zoals hoe een microscoop te gebruiken, technieken die men kan gebruiken om microleven te verzamelen, technieken om microleven te bekijken en hoe microleven vast te leggen op film.

Titel: Guide to Mircolife
Auteurs: Kenneth G. Rainis &Bruce J. Russel
Jaar: 1996
Uitgever: Franklin Watts
ISBN: 0531112667

 

Das Leben im Wassertropfen

Op mijn website Thuis Experimenteren en ook in dit blog heb ik al verschillende malen melding gemaakt dat ik enige jaren geleden lid ben geworden van de microscoopverenging NGVM.  Bij de microscoopvereniging hebben we regelmatig werkavonden. Op die werkavonden wordt een onderwerp microscopisch verder uitgelicht waaronder monsters zeewater maar ook monsters uit beken, vennen en plassen. Daar vind je dan heel wat levende beestjes in en met wat begeleiding kan het dan redelijk goed lukken om deze te identificeren. Als je echter thuis in je eentje bezig bent heb je die begeleiding niet en ben je aangewezen op de literatuur die je verzameld hebt.  Ik had al een oudere uitgave uit de jaren 70 van dit boek maar recentelijk ben ik er achter gekomen dat het boek opnieuw is uitgegeven en weer gekocht kan worden. Zoals de cover al zegt helpt dit boek je bij het identificeren van de microflora en de microfauna die je onder de microscoop kunt waarnemen in monsters die jezelf genomen hebt in je directe omgeving of leven dat jezelf opgekweekt hebt in een hooi infuus. Bacteriën, algen, schimmels, eencelligen (bv pantoffel diertjes) en kleinere diertjes (bv watervlooien) ze komen allemaal aan bod. Identificatie vind plaats via een schema en m.b.v. omschrijvingen en tekeningen van de betreffende organismes aangevuld met foto’s.  Wat mij betreft is het boek een aanrader voor eenieder die wat serieuzer met microscopie aan de slag wil gaan.

Titel: Das Leben im Wassertropfen []
Auteurs: Heinz Streble, Dieter Krauter
Jaar: 2001 (1973)
Uitgever: Kosmos
ISBN: 9783440126349

Defecte lampjes

Als je zulk een handzame Digitale Microscoop hebt (Celestron  MODEL #44302-A) ga je als snel onderdelen onder vergroting bekijken die je eerst nooit echt goed bekijkt. Ik  moest een halogeen lampje vervangen en kon zien dat de gloeidraad gebroken was. In de foto’s hierbeneden kun je zien dat aan een kant de gloeidraad nog bevestigd is terwijl deze aan de andere kant gebroken is.

Euparal Mounting Medium

Euparal is een semi-synthetisch insluit medium dat gebruik wordt in de microscopie als men permanente preparaten wil maken. Het is lichtgeel van kleur, vloeit goed en is na een paar dagen uitgehard. Het is dan zeer hard maar niet bros onder behoud van elasticiteit. Euparal bindt zich ook sterk met het glas. Het heeft een brekingsindex van 1.5174.

Vergeleken met andere insluit media heeft Euparal een groot voordeel: objecten kunnen direct overgebracht worden van alcohol naar Euparal. Bij andere insluit media zoals Canada Balsam moet het object eerst overgebracht worden naar xylene (toxisch) voor insluiting kan plaatsvinden.

Een paar andere voordelen zijn:

  • Het bevat geen xyleen (oplosmiddel)
  • Het verhard relatief snel
  • Het stinkt niet zo erg

Nadelen zijn:

  • Zuur gevoelige keluerstoffen houden zich niet zo goed na insluiting in Euparal
  • Het krimpt na, waardoor zich soms luchtbellen vormen.
  • Ontvlambaar en irriterend

Samenstelling:

  • Sandarac: Hars die verhard in lucht. Oorspronkelijk gebruikt als vernis voor meubelen.
  • Paraldehyde:  Conserveringsmiddel en oplosmiddel.
  • Eucalyptol: Het oplosmiddel. Eucalyptol wordt gebruikt als insecticide.
  • Phenylsalicylaat (Salol): Antiseptisch.
  • Kamfer: Antimicrobiologisch. Werd ook gebruikt voor het  balsemen.
  • Camsal: Een mengesel (1:1) van kamfer en Phenylsalicylaat (salol).

Literatuur:

Stollende kokosolie

Recentelijk was ik met een experimentje bezig waarbij ik naar de stolling van kokosolie keek ik probeerde vast te stellen of ik de temperatuur waar deze faseverandering plaatvind ook optisch m.b.v. een fotocel kan waarnemen.

Als onderdeel van dit experiment heb ik ook de stolling microscopisch bekeken zoals op onderstaande foto te zien is. Onder de polarisatie microscoop kan men de groei en agglomeratie van kleine naalden zien.

Deze foto’s had ik op mijn Google drive geplaatst en Google+ heeft een drietal foto’s samengevoegd tot een animatie.

Microscopie techniek

Een van de redenen om lid te worden van een microscoopvereniging (NGVM) is dat deze werkavonden organiseert waar je interessante objecten onder de microscoop kunt bekijken maar waar je ook technieken leert. Afgelopen vrijdag bekeken we `weiland plas water’ onder de microscoop. Dat water bevat algen en levende organismen. Een probleem bij het bekijken van dergelijke levende wezens is dat men ze soms plet onder een dekglaasje. Op deze werkavond heb ik een trucje geleerd waarmee men dat kan voorkomen.
Men begint met schone objectglaasjes en dekglaasjes (maak deze eventueel schoon met alcohol). Vervolgens heeft men (zuivere) vaseline en een kleine plastic injectiespuit nodig. Zuig wat vaseline op in de injectiespuit. Neem nu voorzichtig een dekglaasje en plaats, m.b.v. de injectiespuit, op elke hoekpunt een beetje vaseline. Leg dit dekglaasje voorzichtig neer (vaseline aan de bovenkant). Pak een dekglaasje en leg er een druppel monster op. Plaats nu het dekglaasje voorzichtig over de druppel heen (vaseline aan de onderkant).  Als het goed gaat is de druppel nog redelijk heel. Neem nu een prepareernaald en druk voorzichtig de hoekpunten een beetje in. Druk voorzichtig naar beneden totdat de capillaire zuiging in werking treedt (de druppel verdeelt zich vanzelf). Als alles goed gegaan is dan is er nog voldoende ruimte over tussen dekglaasje en objectglaasje zodat men geen organismes plet.  Aangezien de vaseline langzaam smelt daalt het dekglaasje geleidelijk gedurende de microscopie sessie.  Al met al een handig trucje dat makkelijk uit te voeren is.

Chip onder de digitale microscoop

Een van de foto’s die je min of meer verplicht moet maken als je een digitale microscoop hebt is een vergroting van een computerchip. De chip zelf heb ik van een printplaatje gesloopt. Mijn interesse werd gewekt omdat deze chip een doorzichtige bovenkant heeft. De behuizing rond de chip heeft dimensies van 1 x 1 cm. De foto zelf heb ik gemaakt m.b.v. mijn Celestron Handheld Digital and Optical Microscope Model # 44306, een uiterst handig apparaatje waarmee men zowel optisch als digitaal preparaten kan bekijken. Volgens de handleiding is de minimale vergroting bij gebruik van de digitale microscoop 20x (hetgeen dus in werkelijkheid 4.5x is). De resolutie van de digitale camera is 2 MP.

De wereld onder de microscoop

Veel van mijn laatste blog bijdrages hebben microscopie als onderwerp en ik wilde deze trend nog even doorzetten door de website van Ronald Schutte genaamd `De wereld onder de microscoop’ te bespreken.  De naam van de site verteld als waar het over gaat en de site slaagt er heel goed is dit onderwerp uitgebreid en gedetailleerd te behandelen. Momenteel kan men vooral veel over Histologie vinden maar regelmatig wordt de site uitgebreid met kennis en informatie.

De site staat vol met foto’s, tekeningen, videofragmenten, animaties en de bijbehorende theoretische onderbouwing. Op deze manier wordt getoond hoe van een object dat bekeken gaat worden een preparaat te maken. Alle getoonde preparaten zijn zelf vervaardigd en zeer divers.  Een cursus Histologie kan gratis in pdf formaat worden gedownload. Onder `Materialen’ wordt onder andere geschreven over de aanschaf van een microscoop, diverse objectieven, gebruik van camera’s die op een microscoop kunnen worden gemonteerd, het maken van een oplossing of verdunning, kleurstoffen en het gebruik van een microtoom. In `Preparaten’ wordt een overzicht gegeven van de preparaten die op deze site te vinden zijn. Sommige preparaten zijn met vrij simpele technieken te maken en zijn snel gereed, andere zijn moeilijker en kosten veel tijd. De `Foto’ pagina geeft een snel overzicht van de beschikbare preparaatafbeeldingen. In `Links’ zijn diverse fabrikanten, kennisbanken en verenigingen genoemd waar veel specialistische informatie te vinden is.

Diaraampjes

Soms zijn de overgebleven restanten van oude technologieën nog best wel handig. In dit geval ben ik nogal tuk up diaraampjes, als ik een kringloopwinkel binnen loop kijk ik altijd of ik er kan vinden. Van degenen zonder glazen venster heb ik er voor nog lange tijd voldoende. Degenen met glazen raampjes zijn echter veel zeldzamer. Laatst had ik geluk en kon ik twee doosjes op de kop tikken. In deze blogpost beschrijf ik 2 kleine projectjes die ik met diaraampjes heb uitgevoerd.

Vooral degenen met glazen raampjes zijn een handige methode om bepaalde preparaten te bewaren op een manier die het gemakkelijk maakt om ze onder verschillende soorten microscopen te kunnen bekijken. Afgelopen zomer heb ik een bloemblaadje genomen en dat in een mini-plantenpers gelegd om het te drogen. Daar heb ik het nu uitgenomen, tussen de twee glasplaatjes van een diaraampje neergelegd en vervolgens onder de stereomicroscoop bekeken. De meeldraden zijn nog goed herkenbaar. Het grote voordeel van zulk een diaraampje is dat je het preparaat zowel met opvallend als doorvallend licht kan gebruiken. De diaraampjes zijn ook uitermate geschikt om er zandpreparaten in te bewaren.

Voor een tweede projectje heb ik gebruik gemaakt van diaraampjes zonder glaasjes en een 3D bril met polaroid glazen zoals deze in de bioscoop gebruikt wordt om 3D films te bekijken (ook in de kringloopwinkel gekocht). Haal de glazen uit de bril, en snij ze op maat zodat ze in de diaraampjes passen. Als men de diaraampjes, die nu polarisatiefilters zijn, onder een rechte hoek t.o.v. elkaar houdt wordt het licht volledig gedoofd. De diaraampje polarisatiefilters zijn handig voor optica experimenten.

Antieke Zakmicroscoop

Een van de boeken die ik ooit eens in een 2de hands boekwinkel heb gevonden was het `Handboek voor Mikroskopie` van Dr. Georg Stehli (een vertaling uit het Duits door J.C. Alders, De Hofstadt, , 2de druk, 1944).  Op p. 74 van het boek kwam ik een intrigerend plaatje van een zakmikroskoop tegen.

Dit type zakmicroscoop was schijnbaar erg populair in de 19de en begin 20ste eeuw. Ik heb enkele artikelen over dit type microscoop op Micscape (Microscopy-UK Micscape Microscopy and Microscopes Magazine) gevonden, `The Great Age of the Taschenmikroskop Part 1` en` Victorian ‘Live Box’ Microscope` . Voor de rest heb ik niet veel meer  informatie heb ik niet kunnen vinden over dit type microscoop, alhoewel ik het wel eens in een museum heb gezien.
Enkele jaren geleden was ik op Marktplaats aan het rondkijken en kwam ik een advertentie tegen waarin dit soort zakmicroscoop te koop werd aangeboden, een `Achromatisches Universal-Taschen Mikroskop`.  Het moge duidelijk zijn dat ik toendertijd deze zakmicroscoop aangeschaft heb.