Internet Archive

In boeken die wetenschappelijke experimenten beschrijven ben ik altijd al geïnteresseerd. Hierbij geldt ook des te ouder des te interessanter. Gelukkig hebben Google en Microsoft ondertussen veel boeken gescand, en daar zitten veel oude wetenschappelijke boeken bij. Wat nog veel leuker is is dat veel van die boeken vindbaar en downloadbaar zijn via het Internet Archive (archive.org) via een relatief eenvoudige zoekopdracht. Via bv. de zoekopdracht “chemical experiments AND mediatype:texts” kan men veel interessante boeken vinden. Men hoeft zich natuurlijk niet te beperken tot chemie. Momenteel ben ik ook veel boeken aan het downloaden over microscopie.

Dunning – Kruger Effect

Het Dunning-Kruger effect is een psychisch verschijnsel. Het treedt op bij incompetente mensen die juist door hun incompetentie het metacognitieve vermogen missen om in te zien dat hun keuzes en conclusies soms verkeerd zijn.

Incompetente mensen overschatten nogal eens hun eigen kunnen, en daardoor wanen ze zich bovengemiddeld competent. Mensen die werkelijk bovengemiddeld competent zijn, hebben daarentegen de neiging hun eigen kunnen te onderschatten. Minder competente mensen slaan zodoende hun eigen capaciteiten hoger aan dan zij die veel competenter zijn. Dat kan een verklaring zijn voor het gebrek aan intellectueel zelfvertrouwen waar sommige competente mensen mee kampen: zij gaan ervan uit dat anderen net zo capabel zijn als zijzelf. Incompetente mensen vergissen zich dus doordat ze zichzelf te hoog inschatten, terwijl competente mensen zich vergissen doordat ze anderen te hoog inschatten.

Defecte lampjes

Als je zulk een handzame Digitale Microscoop hebt (Celestron  MODEL #44302-A) ga je als snel onderdelen onder vergroting bekijken die je eerst nooit echt goed bekijkt. Ik  moest een halogeen lampje vervangen en kon zien dat de gloeidraad gebroken was. In de foto’s hierbeneden kun je zien dat aan een kant de gloeidraad nog bevestigd is terwijl deze aan de andere kant gebroken is.

Department of Chemical Engineering – Teaching Modules

Weer zulk een website die men tijdens het Googlen tegenkomt. De Teaching Modules die men op Department of Chemical Engineering – Teaching Modules kan vinden bevatten natuurkundige en chemische experimenten. Op het moment dat ik deze blogbijdrage schrijf 31, voorbeelden zijn van biobrandstof, filtreren, ferrofluids, etc.. De  modules zijn volledige leerpakketen en bevatten alle gegevens die een leraar kan gebruiken om er een lesmodule van te maken nl achtergrond informatie, hoe het experiment uit te voeren maar ook vragen die men kan stellen.

Een TED talk over `Why eyewitnesses get it wrong`

Degenen die het boek `Mistakes were made but not by me` gelezen hebben zullen een `Aha Erlebnis` hebben als ze naar de TED talk van Scott Fraser getiteld `Why eyewitnesses get it wrong` kijken en luisteren.

In het boek worden o.a. de mentale processen beschreven die mensen ondergaan die kunnen leiden tot het innemen van een standpunt of het nemen van een beslissing die achteraf gezien aantoonbaar fout was. De essentie van het boek gaat echter over de mechanismes die een rol spelen bij het achteraf justificeren van die stellingname en/of beslissing hetgeen kan leiden tot glashard ontkennen of niet aan zichzelf willen erkennen dat men een fout gemaakt heeft. Het moge duidelijk zijn dat deze verdedigings mechanismes bij iedereen optreden, bij sommige echter wat duidelijker dan bij anderen. Het iedere keer opnieuw heilig geloven dat men het juiste standpunt inneemt (ook in het geval dat dat diametraal op een eerder standpunt staat) kan een handige eigenschap zijn voor een beroepspoliticus die iets wil bereiken. Nog compacter samengevat kan men zeggen dat als men dit boek leest men een goed inzicht krijgt in `cognitieve dissonantie`.

De TED talk zelf lijkt in eerste instantie niet helemaal aan te sluiten op het boek. Het verhaal dat verteld wordt gaat over een moord die in 1992 gepleegd werd in de vorm van een `drive by shooting` en waarvoor Francisco Carrillo met twee maal levenslang veroordeeld werd. Deze veroordeling was geheel gebaseerd op getuigenverklaringen. Fraser toonde overduidelijk aan dat de getuigen onder de omstandigheden waarbij de moord plaatsvond (’s-avonds, bij slecht zicht en zelfs met tegenlicht) nooit een gezicht hadden kunnen herkennen. Op basis daarvan werd Carillo na 20 jaar vrijgesproken. Met de uitleg dat ons brein (soms valse) herinneringen creëert wordt min of meer gesuggereerd wordt dat dit een rol gespeeld heeft in deze zaak.

Hoofdstuk 5 in het boek behandeld gerechtelijke dwalingen in de US en daarin worden dan enkele facetten naar voren gebracht die in deze TED talk niet ter sprake komen. Denk hierbij aan zaken zoals vooringenomenheid bij de rechercheurs, het `primen` van getuigen, valse herinneringen, het achterhouden van ontkrachtend bewijs maar vooral de `excuses` die gehanteerd worden (uitzonderingen daargelaten) om maar vooral niet toe te hoeven geven dat men flink de fout is ingegaan.

De zaak Lucia de B. laat zien dit soort gerechtelijke dwalingen ook in Nederland voorkomen.

Het gegeven dat ik het boek gelezen had liet me heel anders naar deze presentatie kijken en deed mij afvragen hoe het zat met al die zaken die in Hoofdstuk 5 behandeld werden.

Auteurs: Carol Tavris and Elliot Aronson
Titel: Mistakes were made (but not by me): Why We Justify Foolish Beliefs, Bad Decisions, and Hurtful Acts
Uitgever: Harcourt
Jaar: 2007 (2008 voor de UK versie)
ISBN: 9781905177219

Mistakes Were Made (but Not by Me)

Auteurs: Carol Tavris and Elliot Aronson
Titel: Er Zijn Fouten Gemaakt (Maar Niet Door Mij): Waarom We Overtuigingen, Slechte Beslissingen En Kwetsend Gedrag Rechtvaardigen
Uitgever: Nieuwezijds
Jaar: 2011
ISBN: 9789057123399

TED:
Scott Fraser: Why eyewitnesses get it wrong – Scott Fraser (2012)    20:51   10-Sep-12   Scott Fraser: Why eyewitnesses get it wrong

Skepsis congres 2016

In 2016 was ik een van de bezoekers op het jaarlijkse congres van de stichting Skepsis in “De Eenhoorn” in Amersfoort. Ik beschouw dit congres als een van mijn jaarlijkse uitjes en ook dit jaar was het zeer onderhoudend. De titel van dit congres was ‘Niet overtuigd door de wetenschap’ en de onderwerpen die aan de orde kwamen hielden zich bezig met de vraag waarom mensen waarde hechten aan niet-bewezen ideeën en er zelfs in zee mee gaan, samenzweringstheorieën en welke rol wetenschapscommunicatie speelt. Ook was er een zeer vermakelijk optreden van de cabaretière Dorine Wiersma.

De Stichting Skepsis biedt een kritische blik op paranormale verschijnselen en pseudowetenschap. Ze geven ook het tijdschrift “Skepter” uit, hetgeen ik iedereen die een meer onderbouwde beoordeling van allerlei hypes wil lezen kan aanbevelen. Uiteraard ben ik donateur van de stichting.

Het is dus eigenlijk een beetje ironisch dat het congres gehouden wordt in een congrescentrum dat vernoemd is naar een mythisch wezen. Nog ironischer was de observatie, zoals men in onderstaande foto kan zien, dat tegelijkertijd met het congres in andere zalen lessen in homeopathie gegeven werden. De pseudowetenschap waar nu wel eenduidig van is aangetoond dat ze niet werkt en op geen enkele manier het placebo-effect kan ontstijgen.

Mijmeringen over Acer Computers

Ik heb in mijn huis een aantal Acer Laptops en een desktop staan meer specifiek:

  1. Acer Aspire One: een van de eerste netbooks met Linux erop geïnstalleerd. Ik heb er Ubuntu op geïnstalleerd.
  2. Acer Aspire Timelinex 4830TG: Laptops waarvan ik er twee in 2011 bij Mediamarkt gekocht heb, een voor mezelf en een voor mijn dochter. Windows 7 machines.
  3. Acer Aspire L3600: een mini desktop, gekocht in 2008. Indertijd met Vista maar recentelijk heb ik Windows 8 erop gezet, hetgeen beter (sneller) werkt dan Vista.

Eigenlijk heb ik qua functioneren nooit iets te klagen gehad over Acer producten. Ze deden eigenlijk altijd wat men op basis van hun spec’s kon verwachten, soms zelfs iets meer. Zeker de 4830TG laptops hadden een goede resolutie, uitstekende audio, en nadat ik de HDD door een SDD had vervangen (wat niet zo gemakkelijk ging als men wel eens vermeld) startte deze ook razendsnel op.

Recente en niet zo recente gebeurtenissen hebben mij nog eens goed over Acer producten laten nadenenken.

Ik had vroeger niet 1 maar zelfs 2 Aspire One’s. Een zelf gekocht, een gekregen van mijn broer. Dat ik er nog maar een over heb komt omdat een Asprire One opeens niet meer wilde opstarten. Mogelijk een defecte disk controller.

De L3600 mini-desktop werkt nog steeds. Desalniettemin is er een irritant probleempje. De batterij die de BIOS settings moet helpen vasthouden is ter ziele gegaan. In zijn wijsheid heeft Acer indertijd besloten gebruik te maken van een oplaadbare knoopcel  gewikkeld in een krimpkous constructie met stekker in plaats van een standaard niet-oplaadbare cel in een klemhouder. Men kan het waarschijnlijk al raden, het is me nooit gelukt zulk een oplaadbare knoopcel te vinden met als gevolg dat elke keer als de spanning helemaal van de computer af wordt gehaald ik bij opstarten datum en tijd in het BIOS moet intypen. Niet onoverkomelijk, wel irritant.

Wat betreft de laptops. Een van deze kon ik binnen een maand opsturen aangezien na een Windows update de computer niet meer goed wilde opstarten. Dat is zonder problemen opgelost, maar het het zat me indertijd niet echt lekker.  Ca. 3 maanden geleden kreeg ik echter geleidelijk steeds meer problemen tijdens het opstarten van mijn eigen 4830TG. Op een gegeven moment kreeg ik de boodschap “A disk error occurred” en wilde de computer niet meer opstarten. In eerste instantie dacht ik dat het met de SDD te maken had maar na de HDD weer ingebouwd the hebben bleek het probleem nog steeds aanwezig te zijn.  In het BIOS werd de schijf wel herkend maar opstarten wilde maar niet lukken. Mijn eerste gedachte was, “jammer pech gehad”, dit valt buiten de fabrieksgarantie van 2 jaar. Aangezien ik nog een iets oudere Sony laptop had liggen (i3 )was de pijn ook niet al te groot.  DE SSD installeren in de Sony, even alles er nieuw opzetten en ik kon weer verder. Ook heb ik bijna voldoende geld bij elkaar gespaard om weer een nieuwe te kopen. Ik gebruik een grote bierfles en gooi daar kleingeld in. Het kost me ca. 3-4 jaar om deze vol te krijgen en met het op deze manier bij elkaar gespaarde geld koop ik dan een nieuwe laptop (zo vermijd ik dat ik elk jaar een nieuwe laptop koop).  Op dit moment heb ik niet zoveel haast om een nieuwe te kopen omdat ik het erg moeilijk vind een goede keuze te maken. Voor mij in ieder geval geen Mac. Ik heb hier wel een iets oudere Macbook Pro liggen (alsmede een iPad (1 en 3), IPhone (4) en IPod Nano)maar ik ben desalniettemin niet echt een fan van het Apple universum (mijn “echte” Smartphone is een Samsung Note 2, mijn tablet is een Samsung Note 10.1”). Zoveel gemakkelijker vind ik namelijk het Apple OS nou ook weer niet, de systemen zijn aan de prijzige kant, je accepteert in feite een Vendor Lock-In situatie en ik mis sommige slimmigheidjes die standaard in Windows zitten. Primair ben ik een Windows gebruiker (Windows 98SE, Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows 8.1, ik gebruik ze nog allemaal), Apple en Linux zijn voor mij meer experimenteersystemen. Windows 8 heeft ook niet mijn voorkeur maar ik ben er zeker van dat Microsoft deze problemen gaat oplossen (dit is niet de eerste keer dat zoiets gebeurt).

Na enige tijd begon deze hele situatie met de 4830TG toch een beetje te wringen. Naast Acer’s  heb ik ook redelijk veel andere computersystemen in mijn bezit (en gehad), systemen van Sony, Dell, Asus en HP, maar bij geen van die systemen heb ik ooit te maken gehad met een defecte disk controller (soms een gecrashte harde schijf, maar mijn Dell XPS is al meer dan 10 jaar oud en werkt nog perfect). Op basis van die redenering kwam ik tot de conclusie dat zoiets eigenlijk in de categorie fabrieksfout valt en dat dan een langere garantieperiode van toepassing is. Ik besloot daarom contact op te nemen met Acer Support. Zoals min of meer te verwachten viel kreeg ik een standaard antwoord terug. Aangezien het product buiten de fabrieksgarantie valt kan men deze niet kosteloos repareren. Men kan de laptop opsturen waarna men een prijsopgave voor de reparatie krijgt. Als men zich wil beroepen op de gemiddelde levensduur van een product dan moet men contact opnemen met de winkel waar deze gekocht is. Formeel gezien is dit een correct antwoord maar het laat, mijn inziens,  ook zien dat Acer niet dat beetje extra op het gebied van klantondersteuning wil investeren.

Ik heb heel even zitten twijfelen maar besloot uiteindelijk geen actie meer te ondernemen. Je hebt geen flauw idee wat de reparatie kan gaan kosten en uiteindelijk ben ik toch van plan om op relatief korte termijn een nieuwe laptop te kopen. Afvoeren van een ouder systeem is dan niet meer nodig. Gezien de niet al te beste ervaringen die ik met de hardware van Acer system heb kun je ook vraagtekens gaan zetten bij de te verwachten reparatie kwaliteit. Op basis van deze overwegingen lijkt repareren dan niet te lonen.

Al met al lossen deze ervaringen voor mij wel een ander probleem op. Zoals ik al aangegeven heb zit ik erg te dubben over mijn volgende “laptop”. Microsoft Surface Pro 3, Lenovo Yoga Pro, etc. Ik weet nog niet zeker wat de beste keus. Wat ik wel echter zeker weet is dat ik Acer’s niet meer hoef mee te nemen in deze overwegingen. Het risico is me te groot, zeker nu ik van plan ben om meer dan 1000 € te investeren. Voor mij geen Acer meer.

Een van de zaken die me opviel bij het schrijven van dit artikel is dat als ik als zoekterm “acer aspire timelinex 4830tg” intyp in Google, ik geen link naar Acer zelf krijg. Ik moet echt naar de Acer website gaan en dan via een selectie menu naar de betreffende pagina gaan. Zelfs “4830TG” intypen op de site van Acer heeft geen resultaat. Ook niet iets wat bijdraagt aan het opbouwen van vertrouwen in een product leverancier.

Fluoresceine extractie

Een van de kleurstoffen waar men interessante experimenten kan uitvoeren is fluoresceïne.

Fluoresceïne is een fluorofoor. Het absorbeert blauw licht en emitteert geel-groen licht. Door er met een UV lamp op te schijnen kan men een oplossing prachtig zien oplichten. Fluoresceïne wordt als kleurstof gebruikt in de celbiologie. In de analytische scheikunde kan het worden gebruikt als indicator. Ikzelf herinner me het als indicator gebruikt te hebben bij de titrimetrische bepaling van chloride door een neerslagtitratie met zilvernitraat. Oogartsen druppelen het in je oog om beschadigingen te kunnen zien..

Het leuke is dat men een alcoholische oplossing van dit materiaal relatief gemakkelijk kan verkrijgen.  Men neme een gele markerpen en breekt daarvan de punt af. Men kan dan een geelkleurige stift zien zitten. Neem deze eruit en plaats deze in een flesje. Ikzelf heb vervolgens m.b.v. een pasteurpipet druppels alcohol (Bioalcohol is kleurloos) in de stift gedruppeld. Aan de onderkant komt er dan een oplossing met fluoresceïne uit. Als de stift kleurloos wordt is alle kleurstof eruit gehaald. Filtreer de oplossing af en men heeft dan een mooie heldere alcoholische fluoresceïne oplossing.

Gili – Iedereen Paranormaal

Een van die boeken die al te lang op de stapel nog te lezen boeken lag is het boek van Gili getiteld “Iedereen paranormaal – het zesde zintuig ontmaskerd”. Deze vakantie ben ik er eindelijk aan toe gekomen om het te lezen. Als ik  probeer het boek  in een enkele zin te omschrijven dan zou ik zeggen dat het een mengsel is van autobiografie en doe-het-zelf voor mentalisten.  Een andere opmerking die ik over dit boek zou willen maken is dat het gemakkelijk en vlot leest.

Gili is de artiestennaam van Lieven Gheysen een goochelaar die een show heeft opgebouwd waarin hij optreedt onder het pseudoniem “Tony Chakra”. Tony Chakra demonstreert de ongekende mogelijkheden van de menselijke geest. Gedachtenlezen, telepathie, telekinese, de toekomst voorspellen, Tony laat zien dat hij al deze paranormale gaven beheerst. Alleen… Tony is er ook eerlijk over dat het geen paranormale gaven zijn en dat hij alleen maar gebruik maakt van goocheltrucs. Ook hij heeft mogen meemaken dat, ondanks dat hij deze onthulling doet, er na de show nog steeds mensen zijn die ervan overtuigd zijn dat hij paranormale gaven heeft. Sommige mensen willen nu eenmaal per se geloven.

Een deel van het boek behandelt de ervaringen die Gili heeft opgedaan tijdens zijn carrière en hoe hij zich ontwikkeld heeft. Het boek is verdeeld in drie delen die elk een deel van het mentalistenspectrum behandelen. Het eerste deel gaat over misleiding en geleiding van zintuigen. Je zou zeggen dat dat typisch voor goochelaars is. Gili laat zien dat het ook toepasbaar is op onderwerpen zoals Hypnose, Telepathie, Telekinese, Pendelen en Wichelroedelopen en Healing. Het tweede deel focust op ‘cold reading’ technieken waarbij ook aandacht besteedt wordt aan Tarotkaarten, astrologie en horoscopen en contact opnemen met geesten. Het derde een laatste deel gaat over geheugentrucs, hoe kun je leren moeilijke dingen te onthouden. Al met al komen nog meer onderwerpen aan bod maar men kan gerust stellen dat elke zogenaamd paranormale gave besproken en weerlegd wordt. Soms op zeer vermakelijke wijze.

Wat het boek extra leuk maakt is dat nagenoeg elk hoofdstuk een of meerdere pagina’s bevat met (duidelijke) instructies hoe je het zelf ook kunt doen. Vooral “cold reading” en de geheugentrucjes worden uitgebreid behandeld.

Ook bevat het boek twee interviews met de bekende Sceptici Willem Betz en Johan Braeckman. De moeite waard om even door te lezen.

Zit je midden in een mid-life-crisis en overweeg je om met een nieuwe carrière te beginnen dan kan dit boek een uitstekend startpunt zijn voor een carrière als Mentalist.  Wil je alleen maar scoren op een verjaardagsfeestje of in de kroeg dan kan dit boek je ook helpen. Het is dan wel zo handig de alcoholinname enigszins te beperken aangezien sommige trucs toch een bepaalde mate van vingervlugheid benodigen.

Dit boek is al eens eerder vermeld op “Kloptdatwel?”, die bijdrage was echter erg beknopt. Ik vond het de moeite waard dit boek iets uitgebreider te bespreken.

Wat mij betreft is dit boek een aanrader.

Titel: Iedereen paranormaal – het zesde zintuig ontmaskerd
Auteur:  Gili
Uitgever: Lannoo
Jaar: 2010
3de druk
ISBN13  9789020991246

‘Merchants of Doubt’ en DDT

Een van de activiteiten die we binnen de Skepsis werkgroep Amsterdam ontplooien is op een relaxte manier gezamenlijk een boek lezen en het vervolgens bespreken. Het boek dat we recentelijk gelezen en besproken hebben is: ‘Merchants of Doubt’. Laat ik vooropstellen dat het niet in mijn bedoeling om een volledige boekbespreking te geven. Het boek is al uitgebreid besproken o.a. in Trouw en in het NRC o.a. door Karel Knip (NRC, 3 november 2012).

Voor mijn gevoel is ‘Merchants of Doubts’ een uitstekend voorbeeld van onderzoeksjournalistiek. Het laat, zeer goed onderbouwd, zien hoe een klein groepje (voornamelijk) wetenschappers uit ideologische motieven er een carrière van gemaakt hebben om twijfel te zaaien over allerlei onderwerpen voornamelijk door het wetenschappelijk proces te verdraaien en te misbruiken. Het begint allemaal  met het twijfel zaaien over de schadelijke effecten van sigaretten en is momenteel o.a. gericht om twijfel te zaaien over de wetenschap achter de klimaat problematiek. De eindconclusie lijkt te zijn dat men uit ideologische motieven twijfel probeert te zaaien over het wetenschappelijk proces zelf.

De reden dat ik echter dit stukje schrijf is heeft te maken met een onderwerp dat in het boek behandeld wordt. DDT, Rachel Carson en haar boek “Silent Spring” waarvan men kan beweren dat de publicatie van dit boek het startschot was voor de moderne milieubeweging.

In het boek ‘Merchants of Doubt’ komt ter sprake dat er recentelijk een beweging was die Rachel Carson aanviel en het gebruik van DDT voor malariabestrijding bejubelde. Er is bijna niemand die tegenspreekt dat indertijd DDT, gedurende een relatief korte periode, min of meer een zegen voor de mensheid was. De claim die in deze context gebruikt werd om Rachel Carson in een kwaad daglicht te stellen was dat als DDT nog steeds gebruikt mocht worden in ontwikkelingslanden er wederom miljoenen mensen gered konden worden aangezien DDT indertijd zeer effectief was bij de het uitroeien van malaria in bepaalde gebieden. Als de regeringen van ontwikkelingslanden niet min of meer gechanteerd waren door milieu actiegroepen die weer gesteund werden door Westerse regeringen die weer gingen over ontwikkelingsgelden, om geen DDT meer te gebruiken voor het uitroeien van de malariamug waren er nu nog miljoenen mensen in leven. Daarnaast wordt beweerd dat moderne middelen niet zo effectief zijn als DDT was en nu nog steeds zou zijn.

Terwijl ik het boek aan het lezen was herinnerde ik me dat ik over dit onderwerp met deze argumentatie gelezen had en indertijd vond dat dit alles heel redelijk en aannemelijk klonk. Ik meen me ook te herinneren dat ik me indertijd afvroeg of resistentie niet een rol zou kunnen spelen hetgeen DDT tegenwoordig minder effectief zou maken. Ik heb dat echter niet opgevolgd met wat onderzoek. Als Kritisch Denker heb ik echter ondertussen teveel boeken over valse herinneringen gelezen om deze herinnering daarom ‘unverfroren’ voor waar aan te nemen. Helaas kan ik daarom alleen maar terugvallen op de herinnering dat ik dit deze redenering als aannemelijk heb beschouwd, hetgeen ik wel voor 100% zeker weet aangezien ik het ooit eens in een discussie naar voren heb gebracht.

Laat ik er kort over zijn, in het boek zelf wordt brandhout gemaakt van de door de echte ‘Merchants of Doubt’ (dus niet het boek) gebruikte argumentatie.

Er zijn twee belangrijke redenen voor mij om volledig met de argumentatie die in het boek ‘Merchants of Doubt’ gepresenteerd worden mee te gaan. De eerste was dat er op de man/vrouw gespeeld werd. De persoon Rachel Carson werd in eerste instantie aangevallen en pas in tweede instantie haar beweringen, een klassieke drogreden. In het boek wordt aannemelijk gemaakt dat dit in feite een aanval is op de betrouwbaarheid van de gegevens die via een wetenschappelijk proces verzameld zijn. Voor mij persoonlijk misschien nog belangrijker was eigenlijk dat ik recentelijk in een kringloopwinkel een oud Biologie boek uit 1975 tegenkwam, ver voor de introductie van Internet (Biologie 5v; H.H. Kreutzer & A.A.G. Oskamp; Wolters Noordhoff; 1975; ISBN: 9001505368; p. 235). Daaraan werd al vermeld DDT niet meer zo effectief was. Ik citeer: ‘Al spoedig bleek DDT echter niet onbeperkt toepasbaar. Binnen de te bestrijden insectensoorten komen mutanten voor die DDT-ase kunnen maken, een enzym dat DDT omzet in een niet giftige stof. Deze mutanten waren in het nieuwe milieu in het voordeel boven hun soortgenoten, zodat zij deze laatste na korte tijd geheel verdrongen (…). Bespuiting met DDT had nu geen succes meer.’ Dit is een van de argumenten, met nog meer onderbouwing, die ook in het boek ‘Merchants of Doubt’ naar voren gebracht worden en het gegeven dat ik deze informatie bevestigd heb gevonden in een pre-Internet tijdperk leerboek, laat mij er een grote weegfactor aan toekennen. (Als ’grumpy old man’ ben ik nu ook min of meer verplicht om te zeggen dat ze in die tijd betere en meer gedegen leerboeken maakten).

Het is trouwens interessant om te kunnen constateren dat men in het artikel over DDT op de Nederlandstalige Wikipedia kan lezen: “Het verbieden van DDT als middel bij de malariabestrijding heeft dan ook vele doden tot gevolg gehad.” Op de Engelstalige Wikipedia artikel over DDT kon ik deze zin echter niet vinden. De Engelstalige versie is ook uitgebreider en duidelijk iets kritischer m.b.t. het gebruik van DDT en ondersteunt veel van de argumenten die in het boek naar voren gebracht worden.

Al met al kan ik dit alleen maar als een goede les beschouwen voor iemand die kritisch probeert te denken. Om het maar met Lenin te zeggen: “Vertrauen ist Gut, Kontrolle ist Besser!”. Neem niets zo maar voor waar aan, controleer altijd!. En dit laatste geld vooral als ideologie een rol speelt.

Merchants of Doubt
Naomi Oreskes & Erik M. Conway
Bloomsbury Press
2010
ISBN: 9781608193943