Lissajous figuren

Ik ben al langer met elektronica experimenten en oscilloscopen bezig maar een van die experimenten die ik me nog uit mijn jeugd herinner en ik toendertijd nooit zelf heb kunnen uitvoeren, is het maken van Lissajous figuren. Een Lissajous figuur is het patroon dat ontstaat als men twee harmonische trillingen die onderling loodrecht op elkaar staan bij elkaar optelt waarbij men een twee dimensionale trilling maakt. De weg die de somtrilling beschrijft vormt een Lissajous-figuur. De vorm die het Lissajous figuur aanneemt wordt bepaald door de amplitudes en de frequenties van de afzonderlijke trillingen en het faseverschil tussen de trillingen. De figuren zijn genoemd naar J. A. Lissajous (1822-1880) die deze verkreeg door licht achtereenvolgens te laten reflecteren op twee spiegels die bevestigd waren aan twee stemvorken die haaks op elkaar stonden.

Lissajous figuren kan men ook maken met behulp van een 2-kanaals oscilloscoop en twee functiegeneratoren. Eenvoudige 1-kanaals oscilloscopen (o.a. een Velleman PCS 100) had ik al langer in mijn bezit. Ik had zelfs al een 2-kanaals USB oscilloscoop (Basic Stamp), alleen kon de software die bijgeleverd werd geen Lissajous figuren maken. Recentelijk ben ik echter in het bezit gekomen van een goedkope (Chinese) 2 kanaals USB oscilloscoop, de “RockTech BM102 50MHz 2-CH USB Analog Oscilloscope.” De bijgeleverde software maakt het mogelijk om Lissajous figuren te produceren. Een ander instrument dat ik recentelijk goedkoop op de kop getikt heb is de FG-100-DDS functie generator. Deze gecombineerd met mijn HP3311A functiegenerator heb ik gebruikt om onderstaande Lissajous figuren te maken.

Zoals met al deze goedkope Chinese apparatuur. Het is misschien niet super, maar het werkt wel en is voldoende nauwkeurig voor het type experimenten dat ik wil uitvoeren. De software van de scoop werkt onder Windows 10. Jammer genoeg is hij niet helemaal stabiel en wordt men soms gedwongen de PC uit en weer aan te zetten om weer te kunnen meten. De kans lijkt mij klein te zijn dat er nog een upgrade op de bijgeleverde software komt.

Lichtbreking

Lichtbreking is een fenomeen dat we allemaal kennen. In eerste instantie als de buiging van een lichstraal als zich deze door een ander medium gaat bewegen. Het meeste bekend is natuurlijk de regenboog waar waterdruppeltjes als een prisma gaaan fungeren. Recentelijk zag ik een mooi voorbeeld bij het betreden van een gebouw. Ergens is er een stuk glas dat als prisma fungeert waarbij dan een spectrum van zonlicht op de grond geprojecteerd wordt.

Ik heb het idee dat dit tegenwoordig, doordat we meer glas gebruiken in gebouwen vaker voorkomt dan vroeger. Ik kan me nl niet herinneren dat ik er in mijn jeugd vaak zulke licht spectra zag terwijl ik het tegenworrdig vaker lijk te zien (kan natuurlijk ook een psychologisch effect zijn de “frequency illusion“, ook wel Baader-Meinhof fenomeen genoemd).

Steven Pinker

Tijdens een podcast interview van de Economist met Steven Pinker maakte deze een opmerking waar ik me wel in kan vinden.

“It is very hard to make the argument that faith in supernatural forces could be a progressive development because the world is not governed by miracles. It is not governed by devine intervention. It is governed by the laws of nature and by human action. To the extent that our policies are driven by believes and things that do not exist they are unlikely to result in increasing human welfare.”

The Economist asks:
What grounds do we have to be optimistic about an Open Future?
A conversation with Steven Pinker
April 19th 2018