Das Leben im Wassertropfen

Op mijn website Thuis Experimenteren en ook in dit blog heb ik al verschillende malen melding gemaakt dat ik enige jaren geleden lid ben geworden van de microscoopverenging NGVM.  Bij de microscoopvereniging hebben we regelmatig werkavonden. Op die werkavonden wordt een onderwerp microscopisch verder uitgelicht waaronder monsters zeewater maar ook monsters uit beken, vennen en plassen. Daar vind je dan heel wat levende beestjes in en met wat begeleiding kan het dan redelijk goed lukken om deze te identificeren. Als je echter thuis in je eentje bezig bent heb je die begeleiding niet en ben je aangewezen op de literatuur die je verzameld hebt.  Ik had al een oudere uitgave uit de jaren 70 van dit boek maar recentelijk ben ik er achter gekomen dat het boek opnieuw is uitgegeven en weer gekocht kan worden. Zoals de cover al zegt helpt dit boek je bij het identificeren van de microflora en de microfauna die je onder de microscoop kunt waarnemen in monsters die jezelf genomen hebt in je directe omgeving of leven dat jezelf opgekweekt hebt in een hooi infuus. Bacteriën, algen, schimmels, eencelligen (bv pantoffel diertjes) en kleinere diertjes (bv watervlooien) ze komen allemaal aan bod. Identificatie vind plaats via een schema en m.b.v. omschrijvingen en tekeningen van de betreffende organismes aangevuld met foto’s.  Wat mij betreft is het boek een aanrader voor eenieder die wat serieuzer met microscopie aan de slag wil gaan.

Titel: Das Leben im Wassertropfen []
Auteurs: Heinz Streble, Dieter Krauter
Jaar: 2001 (1973)
Uitgever: Kosmos
ISBN: 9783440126349

Internet Archive

In boeken die wetenschappelijke experimenten beschrijven ben ik altijd al geïnteresseerd. Hierbij geldt ook des te ouder des te interessanter. Gelukkig hebben Google en Microsoft ondertussen veel boeken gescand, en daar zitten veel oude wetenschappelijke boeken bij. Wat nog veel leuker is is dat veel van die boeken vindbaar en downloadbaar zijn via het Internet Archive (archive.org) via een relatief eenvoudige zoekopdracht. Via bv. de zoekopdracht “chemical experiments AND mediatype:texts” kan men veel interessante boeken vinden. Men hoeft zich natuurlijk niet te beperken tot chemie. Momenteel ben ik ook veel boeken aan het downloaden over microscopie.

Dunning – Kruger Effect

Het Dunning-Kruger effect is een psychisch verschijnsel. Het treedt op bij incompetente mensen die juist door hun incompetentie het metacognitieve vermogen missen om in te zien dat hun keuzes en conclusies soms verkeerd zijn.

Incompetente mensen overschatten nogal eens hun eigen kunnen, en daardoor wanen ze zich bovengemiddeld competent. Mensen die werkelijk bovengemiddeld competent zijn, hebben daarentegen de neiging hun eigen kunnen te onderschatten. Minder competente mensen slaan zodoende hun eigen capaciteiten hoger aan dan zij die veel competenter zijn. Dat kan een verklaring zijn voor het gebrek aan intellectueel zelfvertrouwen waar sommige competente mensen mee kampen: zij gaan ervan uit dat anderen net zo capabel zijn als zijzelf. Incompetente mensen vergissen zich dus doordat ze zichzelf te hoog inschatten, terwijl competente mensen zich vergissen doordat ze anderen te hoog inschatten.

Defecte lampjes

Als je zulk een handzame Digitale Microscoop hebt (Celestron  MODEL #44302-A) ga je als snel onderdelen onder vergroting bekijken die je eerst nooit echt goed bekijkt. Ik  moest een halogeen lampje vervangen en kon zien dat de gloeidraad gebroken was. In de foto’s hierbeneden kun je zien dat aan een kant de gloeidraad nog bevestigd is terwijl deze aan de andere kant gebroken is.

Department of Chemical Engineering – Teaching Modules

Weer zulk een website die men tijdens het Googlen tegenkomt. De Teaching Modules die men op Department of Chemical Engineering – Teaching Modules kan vinden bevatten natuurkundige en chemische experimenten. Op het moment dat ik deze blogbijdrage schrijf 31, voorbeelden zijn van biobrandstof, filtreren, ferrofluids, etc.. De  modules zijn volledige leerpakketen en bevatten alle gegevens die een leraar kan gebruiken om er een lesmodule van te maken nl achtergrond informatie, hoe het experiment uit te voeren maar ook vragen die men kan stellen.

Een TED talk over `Why eyewitnesses get it wrong`

Degenen die het boek `Mistakes were made but not by me` gelezen hebben zullen een `Aha Erlebnis` hebben als ze naar de TED talk van Scott Fraser getiteld `Why eyewitnesses get it wrong` kijken en luisteren.

In het boek worden o.a. de mentale processen beschreven die mensen ondergaan die kunnen leiden tot het innemen van een standpunt of het nemen van een beslissing die achteraf gezien aantoonbaar fout was. De essentie van het boek gaat echter over de mechanismes die een rol spelen bij het achteraf justificeren van die stellingname en/of beslissing hetgeen kan leiden tot glashard ontkennen of niet aan zichzelf willen erkennen dat men een fout gemaakt heeft. Het moge duidelijk zijn dat deze verdedigings mechanismes bij iedereen optreden, bij sommige echter wat duidelijker dan bij anderen. Het iedere keer opnieuw heilig geloven dat men het juiste standpunt inneemt (ook in het geval dat dat diametraal op een eerder standpunt staat) kan een handige eigenschap zijn voor een beroepspoliticus die iets wil bereiken. Nog compacter samengevat kan men zeggen dat als men dit boek leest men een goed inzicht krijgt in `cognitieve dissonantie`.

De TED talk zelf lijkt in eerste instantie niet helemaal aan te sluiten op het boek. Het verhaal dat verteld wordt gaat over een moord die in 1992 gepleegd werd in de vorm van een `drive by shooting` en waarvoor Francisco Carrillo met twee maal levenslang veroordeeld werd. Deze veroordeling was geheel gebaseerd op getuigenverklaringen. Fraser toonde overduidelijk aan dat de getuigen onder de omstandigheden waarbij de moord plaatsvond (’s-avonds, bij slecht zicht en zelfs met tegenlicht) nooit een gezicht hadden kunnen herkennen. Op basis daarvan werd Carillo na 20 jaar vrijgesproken. Met de uitleg dat ons brein (soms valse) herinneringen creëert wordt min of meer gesuggereerd wordt dat dit een rol gespeeld heeft in deze zaak.

Hoofdstuk 5 in het boek behandeld gerechtelijke dwalingen in de US en daarin worden dan enkele facetten naar voren gebracht die in deze TED talk niet ter sprake komen. Denk hierbij aan zaken zoals vooringenomenheid bij de rechercheurs, het `primen` van getuigen, valse herinneringen, het achterhouden van ontkrachtend bewijs maar vooral de `excuses` die gehanteerd worden (uitzonderingen daargelaten) om maar vooral niet toe te hoeven geven dat men flink de fout is ingegaan.

De zaak Lucia de B. laat zien dit soort gerechtelijke dwalingen ook in Nederland voorkomen.

Het gegeven dat ik het boek gelezen had liet me heel anders naar deze presentatie kijken en deed mij afvragen hoe het zat met al die zaken die in Hoofdstuk 5 behandeld werden.

Auteurs: Carol Tavris and Elliot Aronson
Titel: Mistakes were made (but not by me): Why We Justify Foolish Beliefs, Bad Decisions, and Hurtful Acts
Uitgever: Harcourt
Jaar: 2007 (2008 voor de UK versie)
ISBN: 9781905177219

Mistakes Were Made (but Not by Me)

Auteurs: Carol Tavris and Elliot Aronson
Titel: Er Zijn Fouten Gemaakt (Maar Niet Door Mij): Waarom We Overtuigingen, Slechte Beslissingen En Kwetsend Gedrag Rechtvaardigen
Uitgever: Nieuwezijds
Jaar: 2011
ISBN: 9789057123399

TED:
Scott Fraser: Why eyewitnesses get it wrong – Scott Fraser (2012)    20:51   10-Sep-12   Scott Fraser: Why eyewitnesses get it wrong

Skepsis congres 2016

In 2016 was ik een van de bezoekers op het jaarlijkse congres van de stichting Skepsis in “De Eenhoorn” in Amersfoort. Ik beschouw dit congres als een van mijn jaarlijkse uitjes en ook dit jaar was het zeer onderhoudend. De titel van dit congres was ‘Niet overtuigd door de wetenschap’ en de onderwerpen die aan de orde kwamen hielden zich bezig met de vraag waarom mensen waarde hechten aan niet-bewezen ideeën en er zelfs in zee mee gaan, samenzweringstheorieën en welke rol wetenschapscommunicatie speelt. Ook was er een zeer vermakelijk optreden van de cabaretière Dorine Wiersma.

De Stichting Skepsis biedt een kritische blik op paranormale verschijnselen en pseudowetenschap. Ze geven ook het tijdschrift “Skepter” uit, hetgeen ik iedereen die een meer onderbouwde beoordeling van allerlei hypes wil lezen kan aanbevelen. Uiteraard ben ik donateur van de stichting.

Het is dus eigenlijk een beetje ironisch dat het congres gehouden wordt in een congrescentrum dat vernoemd is naar een mythisch wezen. Nog ironischer was de observatie, zoals men in onderstaande foto kan zien, dat tegelijkertijd met het congres in andere zalen lessen in homeopathie gegeven werden. De pseudowetenschap waar nu wel eenduidig van is aangetoond dat ze niet werkt en op geen enkele manier het placebo-effect kan ontstijgen.

Mijmeringen over Acer Computers

Ik heb in mijn huis een aantal Acer Laptops en een desktop staan meer specifiek:

  1. Acer Aspire One: een van de eerste netbooks met Linux erop geïnstalleerd. Ik heb er Ubuntu op geïnstalleerd.
  2. Acer Aspire Timelinex 4830TG: Laptops waarvan ik er twee in 2011 bij Mediamarkt gekocht heb, een voor mezelf en een voor mijn dochter. Windows 7 machines.
  3. Acer Aspire L3600: een mini desktop, gekocht in 2008. Indertijd met Vista maar recentelijk heb ik Windows 8 erop gezet, hetgeen beter (sneller) werkt dan Vista.

Eigenlijk heb ik qua functioneren nooit iets te klagen gehad over Acer producten. Ze deden eigenlijk altijd wat men op basis van hun spec’s kon verwachten, soms zelfs iets meer. Zeker de 4830TG laptops hadden een goede resolutie, uitstekende audio, en nadat ik de HDD door een SDD had vervangen (wat niet zo gemakkelijk ging als men wel eens vermeld) startte deze ook razendsnel op.

Recente en niet zo recente gebeurtenissen hebben mij nog eens goed over Acer producten laten nadenenken.

Ik had vroeger niet 1 maar zelfs 2 Aspire One’s. Een zelf gekocht, een gekregen van mijn broer. Dat ik er nog maar een over heb komt omdat een Asprire One opeens niet meer wilde opstarten. Mogelijk een defecte disk controller.

De L3600 mini-desktop werkt nog steeds. Desalniettemin is er een irritant probleempje. De batterij die de BIOS settings moet helpen vasthouden is ter ziele gegaan. In zijn wijsheid heeft Acer indertijd besloten gebruik te maken van een oplaadbare knoopcel  gewikkeld in een krimpkous constructie met stekker in plaats van een standaard niet-oplaadbare cel in een klemhouder. Men kan het waarschijnlijk al raden, het is me nooit gelukt zulk een oplaadbare knoopcel te vinden met als gevolg dat elke keer als de spanning helemaal van de computer af wordt gehaald ik bij opstarten datum en tijd in het BIOS moet intypen. Niet onoverkomelijk, wel irritant.

Wat betreft de laptops. Een van deze kon ik binnen een maand opsturen aangezien na een Windows update de computer niet meer goed wilde opstarten. Dat is zonder problemen opgelost, maar het het zat me indertijd niet echt lekker.  Ca. 3 maanden geleden kreeg ik echter geleidelijk steeds meer problemen tijdens het opstarten van mijn eigen 4830TG. Op een gegeven moment kreeg ik de boodschap “A disk error occurred” en wilde de computer niet meer opstarten. In eerste instantie dacht ik dat het met de SDD te maken had maar na de HDD weer ingebouwd the hebben bleek het probleem nog steeds aanwezig te zijn.  In het BIOS werd de schijf wel herkend maar opstarten wilde maar niet lukken. Mijn eerste gedachte was, “jammer pech gehad”, dit valt buiten de fabrieksgarantie van 2 jaar. Aangezien ik nog een iets oudere Sony laptop had liggen (i3 )was de pijn ook niet al te groot.  DE SSD installeren in de Sony, even alles er nieuw opzetten en ik kon weer verder. Ook heb ik bijna voldoende geld bij elkaar gespaard om weer een nieuwe te kopen. Ik gebruik een grote bierfles en gooi daar kleingeld in. Het kost me ca. 3-4 jaar om deze vol te krijgen en met het op deze manier bij elkaar gespaarde geld koop ik dan een nieuwe laptop (zo vermijd ik dat ik elk jaar een nieuwe laptop koop).  Op dit moment heb ik niet zoveel haast om een nieuwe te kopen omdat ik het erg moeilijk vind een goede keuze te maken. Voor mij in ieder geval geen Mac. Ik heb hier wel een iets oudere Macbook Pro liggen (alsmede een iPad (1 en 3), IPhone (4) en IPod Nano)maar ik ben desalniettemin niet echt een fan van het Apple universum (mijn “echte” Smartphone is een Samsung Note 2, mijn tablet is een Samsung Note 10.1”). Zoveel gemakkelijker vind ik namelijk het Apple OS nou ook weer niet, de systemen zijn aan de prijzige kant, je accepteert in feite een Vendor Lock-In situatie en ik mis sommige slimmigheidjes die standaard in Windows zitten. Primair ben ik een Windows gebruiker (Windows 98SE, Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows 8.1, ik gebruik ze nog allemaal), Apple en Linux zijn voor mij meer experimenteersystemen. Windows 8 heeft ook niet mijn voorkeur maar ik ben er zeker van dat Microsoft deze problemen gaat oplossen (dit is niet de eerste keer dat zoiets gebeurt).

Na enige tijd begon deze hele situatie met de 4830TG toch een beetje te wringen. Naast Acer’s  heb ik ook redelijk veel andere computersystemen in mijn bezit (en gehad), systemen van Sony, Dell, Asus en HP, maar bij geen van die systemen heb ik ooit te maken gehad met een defecte disk controller (soms een gecrashte harde schijf, maar mijn Dell XPS is al meer dan 10 jaar oud en werkt nog perfect). Op basis van die redenering kwam ik tot de conclusie dat zoiets eigenlijk in de categorie fabrieksfout valt en dat dan een langere garantieperiode van toepassing is. Ik besloot daarom contact op te nemen met Acer Support. Zoals min of meer te verwachten viel kreeg ik een standaard antwoord terug. Aangezien het product buiten de fabrieksgarantie valt kan men deze niet kosteloos repareren. Men kan de laptop opsturen waarna men een prijsopgave voor de reparatie krijgt. Als men zich wil beroepen op de gemiddelde levensduur van een product dan moet men contact opnemen met de winkel waar deze gekocht is. Formeel gezien is dit een correct antwoord maar het laat, mijn inziens,  ook zien dat Acer niet dat beetje extra op het gebied van klantondersteuning wil investeren.

Ik heb heel even zitten twijfelen maar besloot uiteindelijk geen actie meer te ondernemen. Je hebt geen flauw idee wat de reparatie kan gaan kosten en uiteindelijk ben ik toch van plan om op relatief korte termijn een nieuwe laptop te kopen. Afvoeren van een ouder systeem is dan niet meer nodig. Gezien de niet al te beste ervaringen die ik met de hardware van Acer system heb kun je ook vraagtekens gaan zetten bij de te verwachten reparatie kwaliteit. Op basis van deze overwegingen lijkt repareren dan niet te lonen.

Al met al lossen deze ervaringen voor mij wel een ander probleem op. Zoals ik al aangegeven heb zit ik erg te dubben over mijn volgende “laptop”. Microsoft Surface Pro 3, Lenovo Yoga Pro, etc. Ik weet nog niet zeker wat de beste keus. Wat ik wel echter zeker weet is dat ik Acer’s niet meer hoef mee te nemen in deze overwegingen. Het risico is me te groot, zeker nu ik van plan ben om meer dan 1000 € te investeren. Voor mij geen Acer meer.

Een van de zaken die me opviel bij het schrijven van dit artikel is dat als ik als zoekterm “acer aspire timelinex 4830tg” intyp in Google, ik geen link naar Acer zelf krijg. Ik moet echt naar de Acer website gaan en dan via een selectie menu naar de betreffende pagina gaan. Zelfs “4830TG” intypen op de site van Acer heeft geen resultaat. Ook niet iets wat bijdraagt aan het opbouwen van vertrouwen in een product leverancier.

Fluoresceine extractie

Een van de kleurstoffen waar men interessante experimenten kan uitvoeren is fluoresceïne.

Fluoresceïne is een fluorofoor. Het absorbeert blauw licht en emitteert geel-groen licht. Door er met een UV lamp op te schijnen kan men een oplossing prachtig zien oplichten. Fluoresceïne wordt als kleurstof gebruikt in de celbiologie. In de analytische scheikunde kan het worden gebruikt als indicator. Ikzelf herinner me het als indicator gebruikt te hebben bij de titrimetrische bepaling van chloride door een neerslagtitratie met zilvernitraat. Oogartsen druppelen het in je oog om beschadigingen te kunnen zien..

Het leuke is dat men een alcoholische oplossing van dit materiaal relatief gemakkelijk kan verkrijgen.  Men neme een gele markerpen en breekt daarvan de punt af. Men kan dan een geelkleurige stift zien zitten. Neem deze eruit en plaats deze in een flesje. Ikzelf heb vervolgens m.b.v. een pasteurpipet druppels alcohol (Bioalcohol is kleurloos) in de stift gedruppeld. Aan de onderkant komt er dan een oplossing met fluoresceïne uit. Als de stift kleurloos wordt is alle kleurstof eruit gehaald. Filtreer de oplossing af en men heeft dan een mooie heldere alcoholische fluoresceïne oplossing.