Stollende kokosolie

Recentelijk was ik met een experimentje bezig waarbij ik naar de stolling van kokosolie keek ik probeerde vast te stellen of ik de temperatuur waar deze faseverandering plaatvind ook optisch m.b.v. een fotocel kan waarnemen.

Als onderdeel van dit experiment heb ik ook de stolling microscopisch bekeken zoals op onderstaande foto te zien is. Onder de polarisatie microscoop kan men de groei en agglomeratie van kleine naalden zien.

Deze foto’s had ik op mijn Google drive geplaatst en Google+ heeft een drietal foto’s samengevoegd tot een animatie.

Microscopie techniek

Een van de redenen om lid te worden van een microscoopvereniging (NGVM) is dat deze werkavonden organiseert waar je interessante objecten onder de microscoop kunt bekijken maar waar je ook technieken leert. Afgelopen vrijdag bekeken we `weiland plas water’ onder de microscoop. Dat water bevat algen en levende organismen. Een probleem bij het bekijken van dergelijke levende wezens is dat men ze soms plet onder een dekglaasje. Op deze werkavond heb ik een trucje geleerd waarmee men dat kan voorkomen.
Men begint met schone objectglaasjes en dekglaasjes (maak deze eventueel schoon met alcohol). Vervolgens heeft men (zuivere) vaseline en een kleine plastic injectiespuit nodig. Zuig wat vaseline op in de injectiespuit. Neem nu voorzichtig een dekglaasje en plaats, m.b.v. de injectiespuit, op elke hoekpunt een beetje vaseline. Leg dit dekglaasje voorzichtig neer (vaseline aan de bovenkant). Pak een dekglaasje en leg er een druppel monster op. Plaats nu het dekglaasje voorzichtig over de druppel heen (vaseline aan de onderkant).  Als het goed gaat is de druppel nog redelijk heel. Neem nu een prepareernaald en druk voorzichtig de hoekpunten een beetje in. Druk voorzichtig naar beneden totdat de capillaire zuiging in werking treedt (de druppel verdeelt zich vanzelf). Als alles goed gegaan is dan is er nog voldoende ruimte over tussen dekglaasje en objectglaasje zodat men geen organismes plet.  Aangezien de vaseline langzaam smelt daalt het dekglaasje geleidelijk gedurende de microscopie sessie.  Al met al een handig trucje dat makkelijk uit te voeren is.

Chip onder de digitale microscoop

Een van de foto’s die je min of meer verplicht moet maken als je een digitale microscoop hebt is een vergroting van een computerchip. De chip zelf heb ik van een printplaatje gesloopt. Mijn interesse werd gewekt omdat deze chip een doorzichtige bovenkant heeft. De behuizing rond de chip heeft dimensies van 1 x 1 cm. De foto zelf heb ik gemaakt m.b.v. mijn Celestron Handheld Digital and Optical Microscope Model # 44306, een uiterst handig apparaatje waarmee men zowel optisch als digitaal preparaten kan bekijken. Volgens de handleiding is de minimale vergroting bij gebruik van de digitale microscoop 20x (hetgeen dus in werkelijkheid 4.5x is). De resolutie van de digitale camera is 2 MP.

De wereld onder de microscoop

Veel van mijn laatste blog bijdrages hebben microscopie als onderwerp en ik wilde deze trend nog even doorzetten door de website van Ronald Schutte genaamd `De wereld onder de microscoop’ te bespreken.  De naam van de site verteld als waar het over gaat en de site slaagt er heel goed is dit onderwerp uitgebreid en gedetailleerd te behandelen. Momenteel kan men vooral veel over Histologie vinden maar regelmatig wordt de site uitgebreid met kennis en informatie.

De site staat vol met foto’s, tekeningen, videofragmenten, animaties en de bijbehorende theoretische onderbouwing. Op deze manier wordt getoond hoe van een object dat bekeken gaat worden een preparaat te maken. Alle getoonde preparaten zijn zelf vervaardigd en zeer divers.  Een cursus Histologie kan gratis in pdf formaat worden gedownload. Onder `Materialen’ wordt onder andere geschreven over de aanschaf van een microscoop, diverse objectieven, gebruik van camera’s die op een microscoop kunnen worden gemonteerd, het maken van een oplossing of verdunning, kleurstoffen en het gebruik van een microtoom. In `Preparaten’ wordt een overzicht gegeven van de preparaten die op deze site te vinden zijn. Sommige preparaten zijn met vrij simpele technieken te maken en zijn snel gereed, andere zijn moeilijker en kosten veel tijd. De `Foto’ pagina geeft een snel overzicht van de beschikbare preparaatafbeeldingen. In `Links’ zijn diverse fabrikanten, kennisbanken en verenigingen genoemd waar veel specialistische informatie te vinden is.

Diaraampjes

Soms zijn de overgebleven restanten van oude technologieën nog best wel handig. In dit geval ben ik nogal tuk up diaraampjes, als ik een kringloopwinkel binnen loop kijk ik altijd of ik er kan vinden. Van degenen zonder glazen venster heb ik er voor nog lange tijd voldoende. Degenen met glazen raampjes zijn echter veel zeldzamer. Laatst had ik geluk en kon ik twee doosjes op de kop tikken. In deze blogpost beschrijf ik 2 kleine projectjes die ik met diaraampjes heb uitgevoerd.

Vooral degenen met glazen raampjes zijn een handige methode om bepaalde preparaten te bewaren op een manier die het gemakkelijk maakt om ze onder verschillende soorten microscopen te kunnen bekijken. Afgelopen zomer heb ik een bloemblaadje genomen en dat in een mini-plantenpers gelegd om het te drogen. Daar heb ik het nu uitgenomen, tussen de twee glasplaatjes van een diaraampje neergelegd en vervolgens onder de stereomicroscoop bekeken. De meeldraden zijn nog goed herkenbaar. Het grote voordeel van zulk een diaraampje is dat je het preparaat zowel met opvallend als doorvallend licht kan gebruiken. De diaraampjes zijn ook uitermate geschikt om er zandpreparaten in te bewaren.

Voor een tweede projectje heb ik gebruik gemaakt van diaraampjes zonder glaasjes en een 3D bril met polaroid glazen zoals deze in de bioscoop gebruikt wordt om 3D films te bekijken (ook in de kringloopwinkel gekocht). Haal de glazen uit de bril, en snij ze op maat zodat ze in de diaraampjes passen. Als men de diaraampjes, die nu polarisatiefilters zijn, onder een rechte hoek t.o.v. elkaar houdt wordt het licht volledig gedoofd. De diaraampje polarisatiefilters zijn handig voor optica experimenten.

Antieke Zakmicroscoop

Een van de boeken die ik ooit eens in een 2de hands boekwinkel heb gevonden was het `Handboek voor Mikroskopie` van Dr. Georg Stehli (een vertaling uit het Duits door J.C. Alders, De Hofstadt, , 2de druk, 1944).  Op p. 74 van het boek kwam ik een intrigerend plaatje van een zakmikroskoop tegen.

Dit type zakmicroscoop was schijnbaar erg populair in de 19de en begin 20ste eeuw. Ik heb enkele artikelen over dit type microscoop op Micscape (Microscopy-UK Micscape Microscopy and Microscopes Magazine) gevonden, `The Great Age of the Taschenmikroskop Part 1` en` Victorian ‘Live Box’ Microscope` . Voor de rest heb ik niet veel meer  informatie heb ik niet kunnen vinden over dit type microscoop, alhoewel ik het wel eens in een museum heb gezien.
Enkele jaren geleden was ik op Marktplaats aan het rondkijken en kwam ik een advertentie tegen waarin dit soort zakmicroscoop te koop werd aangeboden, een `Achromatisches Universal-Taschen Mikroskop`.  Het moge duidelijk zijn dat ik toendertijd deze zakmicroscoop aangeschaft heb.

Accupunctuurnaald voor Microscopie

Een van de meer onbekende hulpstukken in de microscopie is de kattensnorhaar. Een zeer fijne maar relatief sterk naaldvorming instrument dat men bv gebruikt om een dekglaasje dat op een ingesloten voorwerp licht op te tillen door de haar tussen dekglaasje en objectglaasje te duwen. Op deze manier wordt het object niet beschadigd. Nu zijn kattensnorharen ziet zo gemakkelijk te kopen maat gelukkig is er tegenwoordig een goed alternatief nl. accupunctuurnaalden. Voor ca. 3 € kan men 100 van deze steriel verpakte naalden bestellen bij AliExpress. Op deze manier heeft dit kwakzalvers instrument toch nog een nuttige toepassing.

Row Rathenow Kleinmikroskop B

Kleine, een beetje aparte, microscopen verzamelen is een beetje een hobby van me geworden. Recentelijk heb ik de Row Rathenow Kleinmicroscop B verkregen. Dit is een microscoop die in de voormalige DDR als schoolmicroscoop gebruikt werd. De microscoop, is compact (17 cm hoog), voelt degelijk aan maar is verrassend licht in gewicht. Het lichte gewicht komt door het gebruik van lichtgewicht materialen zoals plastic voor de meeste onderdelen en aluminium voor de optische buis. Het objectief bestaat uit 2 onderdelen, 2 lensdelen, die op elkaar geschroefd kunnen worden waardoor me zowel een vergroting van 125x (1) en 200x (1+2) kan bereiken. Het vergrotingsbereik verloopt continue vanaf 50x door de buis naar boven te trekken zodat deze lange wordt. Op de buis staan markeringen die de vergrotingsfactor aangeven.

De spiegel kan gepositioneerd worden door een klein heveltje dat aan de zijkant bevestigd is. Een ander hendeltje is om een eenvoudig gaten diafragma te bedienen. De tube kan in zijn geheel uit het lichaam gehaald worden.

In de foto van de microscoop heb ik een foto van een preparaat geplaatst dat ik gemaakt heb door mijn mobiele telefoon camera op het oculair te plaatsen. Het preparaat is een stengel van een paardenstaart.

Natroliet

Bij de practica waar we als lid van de Werkgroep Zand aan deelnemen, krijg je soms ook de kans om micro preparaten van je collega’s onder de polarisatiemicroscoop te bekijken. In dit geval had ik mijn Nedoptifa polarisatiemicroscoop bij me. Het micro preparaat dat ik bekeken heb bevatte Natroliet en was gevonden in Pechbrun in het Fichtegebergte in Duitsland.

Natroliet (Na2[Al2SiO3O10].H2O) is een zeoliet dat kristallen vormt die zich manifesteren als lange naaldvormige prisma’s in bundelvormige aggregaten. De kristallen vallen onder het orthorombische kristalstelsel. De kleur van de kristallen beslaat het kleurspectrum van wit naar grijs naar kleurloos. Andere kenmerken zijn een hardheid van 5-5.5 en een witte streepkleur.

Veel van deze kenmerken zijn inderdaad in onderstaande plaatje te herkennen.