Wetenschaps definitie

Tijdens het beluisteren van een podcast hoorde ik Nobel Laureate Sir Harold Kroto (de medeontdekker van de buckyball een mooie compacte definitie van wetenschap geven die mij wel aansprak.

Science is the only philosophical construct we have to determine the truth with any degree of reliability

Als het om kennisoverdracht gaat is het belangrijk om er zoveel als maar mogelijk is de waarheid te vertellen. Om feiten en fictie van elkaar te kunnen scheiden heeft men wetenschap nodig omdat wetenschap zich bezig houdt met absolute waarheden. De meeste andere menselijke “uitvindingen” of constructies op dit gebied, zijn niet gebaseerd op absolute waarheden en zijn in het algemeen onontvankelijk voor een zorgvuldige op bewijzen gebaseerde beoordeling. Ze zijn gebaseerd op menselijke constructies en niet-objectief denken. Het gaat dan om  verschillende zaken die mensen interessant vinden of gecreëerd zijn door mensen en  die niet noodzakelijk een op waarheid gebaseerde basis hebben.

Regenboog

Een regenboog kan men beschouwen als een van de prachtige natuurkundige fenomenen waarmee de natuur ons verwent. Ze ontstaan als de zon achter je staat en lichtstralen door regendruppels weerkaatst op je oog vallen. In de regendruppels wordt het witte licht van de zon in zijn verschillende basiskleuren gebroken. Hierbij kan men waarnemen dat de buitenste boog rood is en naar binnen toe meer violet van kleur is. Dit schrijvende vraag ik me nu af of dat de reden is dat als men een lichtspectrum door een spectroscoop bestudeert, volgens afspraak, het rood aan de linkerkant geplaatst wordt. Regelmatig ziet men ook een dubbele regenboog, twee regenbogen onder elkaar waarbij de tweede regenboog, boven de eerste, zwakker schijnt dan die eerste. Ook kan men zien dat de kleuren van die tweede regenboog als het ware gespiegeld staan ten opzichte van de eerste regenboog, het rood staat dan onderaan. De verklaring is dat er een dubbele terugkaatsing van zonlicht in de regendruppels is ontstaan.

Beide fenomenen kon ik op 24 augustus waarnemen nadat ik, vlak na een regenbui naar buiten liep. Ik heb onmiddellijk een aantal foto’s gemaakt met mijn Samsung Galaxy Note 4 (16 MP). Als men heel goed kijkt kan men op de bovenste foto ook al de tweede regenboog zien. Op de onderste is dat iets duidelijker te zien.

Tijdens het schrijven van dit stukje kwam een herinnering naar boven drijven. Ik heb ooit wel eens gelezen dat er dichters en/of gelovigen waren die moeite hadden met de wetenschappelijke verklaringen van natuurfenomenen, waaronder de regenboog. Volgens hun zou dit “afbreuk doen aan de wonderlijke schoonheid ervan”. Het moge duidelijk zijn dat dit soort opmerkingen voor mij in de categorie “nonsicaal gebral” valt. Juist het feit dat we een verklaring hebben, maakt het fenomeen nog fascinerender. Het samenspel van die talloze druppels, probeer je eens een voorstelling te maken hoe en of je dat wel kunt modelleren. Ik zou deze mensen wille adviseren om  Minnaerts ‘Natuurkunde van het vrije veld – Licht en kleur in het landschap’ open te slaan en te lezen wat hij over de regenboog en andere halo-verschijnselen te vertellen heeft.

Filosofie definitie

In het SF boek van E. William Brown, ”Perilous Waif  (Alice Long #1) ”, las ik de volgende zin die mij wel aansprak.

“I once heard philosophy defined as ‘the study of things that no one understands’, and after all my instruction in the classics I believe that to be a fair assessment. When humanity comes to understand a topic it becomes its own field of study, and no longer a matter for philosophers.”

Ik heb de frase gegoogeld maar kon deze verder niet vinden hetgeen suggereert dat deze van de auteur afkomstig is.

Het boek zelf vond ik trouwens ook goed leesbaar.

Capillaire werking in een waterwig

Als men aan capillaire werking denkt dan is de eerste daaropvolgende gedachte het omhoogkruipen van water in een zeer nauw buisje. Een eenvoudig experiment, dat men vaak in oudere natuurkunde boeken kan terugvinden, demonstreert capillaire werking als functie van de afstand tussen twee glasplaten. Het enige wat men nodig heeft is twee glasplaatje, twee klemmetjes, een stukje hout, een bakje en wat water waar men eventueel wat kleurstof in kan doen. Plaats de klemmetje aan een kant van de glasplaatje, plaats het houtje tussen de glasplaatjes tegenover de klemmetjes en plaats dit geheel in het bakje met water. Zoals men op onderstaande foto kan zien kruipt het water omhoog als de afstand tussen de twee plaatjes kleiner wordt waarbij men in deze opstelling een mooie hyperbolische curve kan waarnemen.

Stuifmeel

Als er een object is dat een dankbaar onderwerp is voor microscopisten dan is het stuifmeel. Elke bloemsoort maakt zijn eigen unieke stuifmeelkorrel.

Het stuifmeel bevat de mannelijke geslachtorganen oftewel gameten van een bloem en zit opgeslagen in de helmknop van de meeldraad. Het overbrengen van stuifmeel van de helmknoppen van de ene bloem op de stempel van een bloem die tot dezelfde soort hoort heet bestuiving. In principe zijn er twee mechanismes voor bestuiving nl insectenbestuiving en windbestuiving hetgeen invloed heeft op de vorm van de stuifmeelkorrel. Stuifmeelkorrels die door insecten meegedragen worden bevatten vaak fijne uitsteeksels zodat het stuifmeel makkelijk aan het insect blijft vastkleven. Stuifmeel dat door de wind meegedragen wordt is glad en bevat luchtblaasjes zodat de korrel gemakkelijker door wind gedragen kan worden. Beide soorten zijn te zien op onderstaande foto.