Diaraampjes

Soms zijn de overgebleven restanten van oude technologieën nog best wel handig. In dit geval ben ik nogal tuk up diaraampjes, als ik een kringloopwinkel binnen loop kijk ik altijd of ik er kan vinden. Van degenen zonder glazen venster heb ik er voor nog lange tijd voldoende. Degenen met glazen raampjes zijn echter veel zeldzamer. Laatst had ik geluk en kon ik twee doosjes op de kop tikken. In deze blogpost beschrijf ik 2 kleine projectjes die ik met diaraampjes heb uitgevoerd.

Vooral degenen met glazen raampjes zijn een handige methode om bepaalde preparaten te bewaren op een manier die het gemakkelijk maakt om ze onder verschillende soorten microscopen te kunnen bekijken. Afgelopen zomer heb ik een bloemblaadje genomen en dat in een mini-plantenpers gelegd om het te drogen. Daar heb ik het nu uitgenomen, tussen de twee glasplaatjes van een diaraampje neergelegd en vervolgens onder de stereomicroscoop bekeken. De meeldraden zijn nog goed herkenbaar. Het grote voordeel van zulk een diaraampje is dat je het preparaat zowel met opvallend als doorvallend licht kan gebruiken. De diaraampjes zijn ook uitermate geschikt om er zandpreparaten in te bewaren.

Voor een tweede projectje heb ik gebruik gemaakt van diaraampjes zonder glaasjes en een 3D bril met polaroid glazen zoals deze in de bioscoop gebruikt wordt om 3D films te bekijken (ook in de kringloopwinkel gekocht). Haal de glazen uit de bril, en snij ze op maat zodat ze in de diaraampjes passen. Als men de diaraampjes, die nu polarisatiefilters zijn, onder een rechte hoek t.o.v. elkaar houdt wordt het licht volledig gedoofd. De diaraampje polarisatiefilters zijn handig voor optica experimenten.

Alambiek

Een van die apparaten die ik al wat langer in mijn bezit heb is een alambiek, die ik via Marktplaats gekocht heb. Een alambiek is een eenvoudig koperen destilleerapparaat dat men vaak gebruikt om likeuren te maken. Men vult het vat met de te destilleren vloeistof en zet de deksel erop vast m.b.v de aandraaischroef. Vervolgens steekt men de brander aan en gaat wachten. De koperen pijp aan de top eindigt in een koperen spiraal die opgerold in de tweede bak ligt. Deze kan men vullen met water hetgeen dient als koelmedium om de damp te laten condenseren. De spiraal eindigt in een opening die aan de onderkant uit het vaatje komt, waar men dan de gedestilleerde alcohol in een bekertje kan opvangen.

Nadat ik de alambiekt gekocht had heb ik het proberen te testen door wat spiritus te destilleren, hetgeen echter fout liep omdat de afdichtring tussen deksel en vat gebroken was. Het apparaat begon te lekken en ik heb het experiment afgebroken. Jammer genoeg was de lak op de basisplaat vervolgens aangetast.

Recentelijk lukte het mij om een nieuwe afdichtring op de kop te tikken en besloot ik het experiment (iets uitgebreide) te herhalen. Het grote vat heb ik gevuld met een alcohol water mengsel en ook heb ik temperatuursensors aangebracht op de keten zelf (halverwege) en op de koppeling pijp-spiraal.

Het experiment verliep nu voorspoedig en ik heb netjes alcohol overgedestilleerd. Dat heb ik op een vrij eenvoudige manier aangetoond door een beetje destillaat in een porseleinen bakje te gieten en aan te steken. Het brandde met een nagenoeg kleurloze lichtblauwe vlam en liet geen verbrandingsresten achter. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog de karakteristieke geur en de temperatuur waarbij het destillaat wordt overgedestilleerd (ca. 80 oC) die aangeven dat er inderdaad alcohol werd overgedestilleerd.

  • Eric van Schoonenberghe, Paul Spapens, Peter Zwaal, Michael van Gier; Tersluiks – Alcoholsmokkel en sluikstokerij in de lage landen; Snoeck; 2012; ISBN 97861610621

Regenboog

Een regenboog kan men beschouwen als een van de prachtige natuurkundige fenomenen waarmee de natuur ons verwent. Ze ontstaan als de zon achter je staat en lichtstralen door regendruppels weerkaatst op je oog vallen. In de regendruppels wordt het witte licht van de zon in zijn verschillende basiskleuren gebroken. Hierbij kan men waarnemen dat de buitenste boog rood is en naar binnen toe meer violet van kleur is. Dit schrijvende vraag ik me nu af of dat de reden is dat als men een lichtspectrum door een spectroscoop bestudeert, volgens afspraak, het rood aan de linkerkant geplaatst wordt. Regelmatig ziet men ook een dubbele regenboog, twee regenbogen onder elkaar waarbij de tweede regenboog, boven de eerste, zwakker schijnt dan die eerste. Ook kan men zien dat de kleuren van die tweede regenboog als het ware gespiegeld staan ten opzichte van de eerste regenboog, het rood staat dan onderaan. De verklaring is dat er een dubbele terugkaatsing van zonlicht in de regendruppels is ontstaan.

Beide fenomenen kon ik op 24 augustus waarnemen nadat ik, vlak na een regenbui naar buiten liep. Ik heb onmiddellijk een aantal foto’s gemaakt met mijn Samsung Galaxy Note 4 (16 MP). Als men heel goed kijkt kan men op de bovenste foto ook al de tweede regenboog zien. Op de onderste is dat iets duidelijker te zien.

Tijdens het schrijven van dit stukje kwam een herinnering naar boven drijven. Ik heb ooit wel eens gelezen dat er dichters en/of gelovigen waren die moeite hadden met de wetenschappelijke verklaringen van natuurfenomenen, waaronder de regenboog. Volgens hun zou dit “afbreuk doen aan de wonderlijke schoonheid ervan”. Het moge duidelijk zijn dat dit soort opmerkingen voor mij in de categorie “nonsicaal gebral” valt. Juist het feit dat we een verklaring hebben, maakt het fenomeen nog fascinerender. Het samenspel van die talloze druppels, probeer je eens een voorstelling te maken hoe en of je dat wel kunt modelleren. Ik zou deze mensen wille adviseren om  Minnaerts ‘Natuurkunde van het vrije veld – Licht en kleur in het landschap’ open te slaan en te lezen wat hij over de regenboog en andere halo-verschijnselen te vertellen heeft.

Antieke Zakmicroscoop

Een van de boeken die ik ooit eens in een 2de hands boekwinkel heb gevonden was het `Handboek voor Mikroskopie` van Dr. Georg Stehli (een vertaling uit het Duits door J.C. Alders, De Hofstadt, , 2de druk, 1944).  Op p. 74 van het boek kwam ik een intrigerend plaatje van een zakmikroskoop tegen.

Dit type zakmicroscoop was schijnbaar erg populair in de 19de en begin 20ste eeuw. Ik heb enkele artikelen over dit type microscoop op Micscape (Microscopy-UK Micscape Microscopy and Microscopes Magazine) gevonden, `The Great Age of the Taschenmikroskop Part 1` en` Victorian ‘Live Box’ Microscope` . Voor de rest heb ik niet veel meer  informatie heb ik niet kunnen vinden over dit type microscoop, alhoewel ik het wel eens in een museum heb gezien.
Enkele jaren geleden was ik op Marktplaats aan het rondkijken en kwam ik een advertentie tegen waarin dit soort zakmicroscoop te koop werd aangeboden, een `Achromatisches Universal-Taschen Mikroskop`.  Het moge duidelijk zijn dat ik toendertijd deze zakmicroscoop aangeschaft heb.

Accupunctuurnaald voor Microscopie

Een van de meer onbekende hulpstukken in de microscopie is de kattensnorhaar. Een zeer fijne maar relatief sterk naaldvorming instrument dat men bv gebruikt om een dekglaasje dat op een ingesloten voorwerp licht op te tillen door de haar tussen dekglaasje en objectglaasje te duwen. Op deze manier wordt het object niet beschadigd. Nu zijn kattensnorharen ziet zo gemakkelijk te kopen maat gelukkig is er tegenwoordig een goed alternatief nl. accupunctuurnaalden. Voor ca. 3 € kan men 100 van deze steriel verpakte naalden bestellen bij AliExpress. Op deze manier heeft dit kwakzalvers instrument toch nog een nuttige toepassing.

Optisch effect monoliet

In de katalyse maar ook in destillatie worden monolieten o.a. gebruikt dragermateriaal of als vulmateriaal om een hoog oppervlak te creëren. Als je deze tegen het licht houdt krijg je een apart optisch effect te zien. Alle licht schijnt door het midden te gaan, dit terwijl je eigenlijk door alle kanalen heen kunt kijken. Nu kan ik me herinneren daar eens een mooie uitleg over gelezen te hebben ik kan deze echter niet meer vinden. Ik vermoed dat het er mee te maken heeft dat het licht gedwongen wordt parallelle paden te doorlopen zodat je alleen nog dat licht kan zien dat op de lens valt. Ik zou dit echter nog wel eens willen verifiëren.

Verwijderen “Healthy (Recovery Partition)“

Bij afgeschreven computers kan het interessant zijn om nog werkende onderdelen te hergebruiken.  De geheugenbankjes eruit halen en bewaren om ze later in een andere computer te kunnen stoppen is voor de hand liggend. De harde schijven hergebruiken levert in ieder geval portable hard disks op. Men kan een HD casing met USB 3.0 connector kunnen kopen voor relatief weinig geld. Daar kan men zonder veel moeite de uit de laptop gehaalde harddisk in installeren en vervolgens met een ander computer verbinden. Aangezien de harde schijf gebruikt werd in een laptop was daar het operating system op geïnstalleerd en is dan ook vaak verdeeld in meerdere partities. Om deze disk als data disk te kunnen gebruiken kan men er beter een enkele partitie van maken.

Windows biedt nu een tool om daar mee te helpen die via het configuratiescherm  op te starten is.

  • Control Panel (Ik werk bij voorkeur in het Engels)
  • System and Security
  • Administrative Tools
  • Computer Management

Binnen Computer Management selecteert men Disk Management, waarbij men na enige tijd een scherm te zien krijgt zoals hierbeneden weergegeven. (Deze tool  kan ook opgestart worden via de Start knop (W7) en in het Run/Search scherm “diskmgmt.msc” in te typen).

Door nu op een partitie te gaan staan met de muis pointer en op de rechter muisknop te drukken kan me via “Delete” partities verwijderen. Dat gaat goed op een partitie na. De “Healthy (Recovery Partition)” is niet op deze manier te verwijderen. Om dat voor elkaar te krijgen moet men iets complexere handelingen uitvoeren.

Open een command prompt (of DOS box of CLI, hoe men het ook wil noemen) als Adminstrator (dit scherm  kan ook geopend  worden via de Start knop (W7) en in het Run/Search scherm “cmd” in te typen).

Type in:

  • Diskpart

Opent de Diskpart applicatie

  • Rescan
  • List disk

Laat een overzicht zien van de gekoppelde schijven. Identificeer de disk die de partitie bevat die men wil verwijderen. In dit geval # 7.

  • Select disk 7
  • List partition
  • Select partition 1
  • Delete partition override

In Disk Management kan men nu zien dat de HD nu nog maar uit een enkele partitie bestaat.

Om de schijf nu te kunnen gebruiken moet men deze eerst formatteren. Dat kan door via “Disk Management” de drive te selecteren met de muis, de “Format” optie te kiezen met de rechter muis knop en deze vervolgens uit te voeren.

Als alles goed is gegaan kan men In “Disk Management” vervolgens zien dat men een portable hard disk gecreëerd heeft.

Wie wat bewaart die heeft wat…

Ik ben zo iemand die moeite heeft zaken weg te gooien die nog goed functioneren hetgeen betekent dat ik in de loop der jaren nogal wat hardware verzameld heb die ik maar zeer zelden gebruik. Soms is dat echter best wel handig.

Voor rekenwerk heb ik nog altijd de neiging om naar de rekenmachine te grijpen, in dit geval een Ti-83 Plus. Nu ben ik laatst in een nieuwe baan gestapt waar ik engineering doe hetgeen betekent dat ik weer meer met eenheidsconversies te maken heb. Dus ik bedacht me dat ik een eenheidsconversieprogramma (SciTools) op de Ti-83 Plus kon installeren. Dat bleek echter niet zo eenvoudig te zijn. Ik had weliswaar ook een Ti-Graph Link kabel in mijn bezit maar die is uitgerust met een RS-232 poort. Op zich leek dat geen probleem te zijn aangezien ik ook USB-RS232 conversiekabels in mijn bezit heb. Na de TI Connect™ software geïnstalleerd te hebben op mijn Windows 10 computeren de opstelling opgebouwd te hebben (W10 PC – USB-RS232 kabel – Ti-Graph Link kabel – Ti-83 Plus) probeerde ik verbinding te maken met de Ti-83 Plus (deze stond aan). Dat lukt echter niet, het lukte de PC niet om via de toegekende COM poort met de Ti-83 Plus te communiceren. De Connect software kon de rekenmachine niet vinden. Het gebruik van een andere USB-RS232 kabel, een Windows 7 PC  en zelfs een Windows XP PC, het werkte niet. Zelfs niet nadat ik op de Windows XP PC het oudere Graph Link programma geïnstalleerd had.

Uiteindelijk ben ik teruggevallen op mijn oudste laptop, die zelfs nog een RS-232 poort heeft, een Sony Vaio waarop Windows 98 second edition (direct uit de doos, zonder updates) geïnstalleerd is. Zoals op onderstaande foto’s te zien is daar lukte het me wel om te communiceren met de Ti-83 Plus via het Graph Link programma.

De reden omdat ik op deze laptop W98 direct uit de doos geïnstalleerd heb staan is omdat ik wat meer hardware met een RS232 poort erop in mijn bezit die niet meer werkt nadat de Windows 98 updates geïnstalleerd zijn. Schijnbaar is er op een gegeven moment iets in de RS-232 drivers veranderd waardoor sommige hardware tools niet meer kunnen communiceren met de PC.

Het kan dus handig zijn om wat oudere spullen te bewaren. Je weet maar nooit wanneer je het weer nodig hebt. Alhoewel… ik had natuurlijk ook een (zeer) prijzige nieuwe rekenmachine kunnen kopen.  Daar heb je echter iets minder plezier mee…

MEL Science

Enige tijd geleden struikelde ik echter over de website van MEL Science. Dit is een vereniging die experimenteerdozen verkoopt gekoppeld aan een abonnement waarbij men maandelijks een experimenteerdoosje dat 3 experimenten bevat toegestuurd krijgt voor een periode van 12 maanden. Jammer genoeg leveren ze alleen binnen de UK en Rusland. Bijna een reden om naar de UK te verhuizen. De experimenten worden onder “Practicum” ook in detail beschreven waarbij deze op de website. Ook zijn in de beschrijving filmpjes te vinden waar deze experimenten in detail getoond worden. Alleen daarom is deze site de moeite van het bezoeken waard.